Een nieuwe code van de Europese brancheorganisatie van farmaceutische bedrijven (EFPIA) verbiedt leden geschenken te geven aan medische professionals. Onduidelijk is of dit ook geldt voor promotionele producten.
Dat binnen EFPIA stemmen opgingen om geschenken in de ban te doen, was bekend. Toch kwam de Code die op 24 juni wereldkundig werd gemaakt als een verrassing. Hans Poulis, voorzitter van de Europese brancheorganisatie van promotionele producten EPPA:
‘Aanvankelijk leek het alleen om dure geschenken te gaan. Maar de Code van de farmaceuten blijkt voor alle ‘gifts’ te gelden. Naar de letter van de Code zou dit ook gelden voor pennen en usb-sticks. Dan praat je over een totaalverbod op alle premiums.’
De Code verzuimt echter te omschrijven wat onder ‘geschenken’ wordt verstaan. Doel is te voorkomen dat artsen met mooie cadeaus worden beïnvloed een bepaald merk medicijn voor te schrijven. Joop van Veelen, voorzitter van de Nederlandse PPP: ‘Dat is een goed streven. Maar kun je met een pen een arts beïnvloeden? Dat gaat me toch wat ver.’
Twijfel over impact
Ook farmaceuten begrijpen dat goedkope promotionele producten niet bedoeld zijn om artsen te beïnvloeden. Premiums zijn een marketingtool, waarmee vooral jonge en nieuwe bedrijven in de geneesmiddelenmarkt hun naamsbekendheid kunnen vergroten. Dit is legitiem, zeker omdat kleinere bedrijven minder mogelijkheden hebben om aan marketing te doen dan grote farmaceuten.
Er is nog een tweede reden om te twijfelen aan de impact van de EFPIA-code. Maarten Los, secretaris van de PPP: ‘Er is afgesproken dat elk land op nationaal niveau bekijkt in hoeverre de code strijdig is met nationale wet- en regelgeving. In Nederland is bijvoorbeeld al veel zelfregulering. Beïnvloeding van artsen met geschenken is hier al niet toegestaan. Toen ik met Nefarma sprak [namens Nederland aangesloten bij EFPIA, red.] zei men zich niet te kunnen voorstellen dat het verbod ook voor goedkopere promotionele producten zou gelden.’
300 tot 700 miljoen
Het is onbekend voor welk bedrag Europese farmaceuten jaarlijks inkopen aan promotionele producten. Schattingen lopen uiteen van 300 tot 700 miljoen euro. In Nederland, goed voor 10 procent van de Europese markt, zou het dan gaan om 30 tot 70 miljoen euro.
Ton Löbker, directeur van distributeur Compacon, schat dat 10 procent van zijn omzet gerelateerd is aan farmaceutische bedrijven. ‘Het spreekt voor zich dat dit bericht in deze tijden hard aankomt. Maar vooralsnog moet ik het nog zien gebeuren. Niet alle farmaceuticals zijn aangesloten bij EFPIA. En het is ook nog maar de vraag of deze Code juridisch wel kan.’ Hans Poulis is het hiermee eens. Hij vindt geschenken een gemakkelijke zondebok. ‘Ik ben niet blij met het signaal wat EFPIA afgeeft. Promotionele producten worden onterecht in verband gebracht met oneigenlijke beïnvloeding. Zeker in de farmaceutische wereld hebben premiums vaak een heel ander, namelijk educatief doel.’ Daarbij is Poulis bang voor precedentwerking. ‘Misschien zijn er andere branches waar men een daad wil stellen en denkt promotionele producten in de ban te kunnen doen.’
Europese Commissie
Nu een lobby richting farmaceutische industrie niets heeft opgeleverd, bezint EPPA zich op juridische stappen. Mogelijk schenden de farmaceuten de Europese anti-mededingingswetten. Hans Poulis: ‘Volgens onze juridische adviseurs hebben we een sterke zaak. De Commissie Competition van de EU heeft de klacht van Eppa tot ‘case’ verheven en EFPIA ter verantwoording heeft geroepen. Dit is ons bevestigd door de commissie.’
Maarten Los van PPP: ‘Als de discussie rondom dit verbod op geschenken iets duidelijk maakt, dan is het dat de premiumbranche het onderscheid tussen relatiegeschenken en promotionele producten beter moet communiceren. Geschenken hebben een ander marketingdoel dan premiums. Maar nu worden beide op één hoop gegooid. Ook omdat wij er tot nu toe niet in zijn geslaagd beide goed van elkaar te differentiëren.’ (RV)
