PROMZ VAK 04-2022 DECEMBER

SPECIAL WORKWEAR EN PROMOTIONEEL TEXTIEL VA KB L AD VOOR D I S T R I BU T E UR S VAN PROMO T I ON E L E PRODUC T E N E N D I E NS T E N I N N E D E R L AND E N B E L G I Ë www.promzvak.nl Verschijnt tweemaandelijks - december 2022 / januari 2023 - nummer 7 v a k

C O M M E N T A A R D O O R P E T E R V A N G E S T E L ( P E T E R . V A N G E S T E L @ H E T P O R T A A L . C O M ) Laat ik beginnen iedereen een gezond en fantastisch 2023 te wensen. Een jaar waarin we hopelijk niet verrast gaan worden door onvoorspelbare virussen, oorlogen of andere ontwrichtende gebeurtenissen. Als één ding duidelijk is geworden de afgelopen jaren, dan is het dat niets zeker is. Maar troost je met deze gedachte (tevens mijn motto): zolang er chaos is, is er hoop. De afgelopen jaren is duurzaamheid in onze bladen een van de vaste thema’s geworden. En ook de komende tijd zullen we aan dit onderwerp de nodige aandacht besteden. Dat is, getuige het grote branche onderzoek dat we onlangs lieten uitvoeren, ook hard nodig. Want wat blijkt? Iets meer dan 10% van alle opdrachtgevers vindt dat promotionele producten, gelet op de discussies rondom klimaat, CO2-uitstoot en productverspilling, niet meer passen in de huidige tijd. Iets meer dan 10%! Wanneer we vervolgens distributeurs vragen naar de grootste bedreigingen voor de komende tijd, dan zien we ‘gestegen productkosten’ met stip op 1 staan… Wanneer we kijken naar de R-ladder (strategieën van circulariteit), dan bevinden de ketenpartners zich duidelijk op verschillende niveaus. Waar de industrie op het niveau zit van met name Reduce en Recycle, zit een belangrijk deel van de klanten dus al op Refuse. Het is nu echt vijf voor twaalf. Onze branche zal met substantiële veranderingen moeten komen. Ik wens eenieder dan ook veel succes bij het Rethinken van onze business. 9 v a k 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 7

I N H O U D C O L O F O N PromZ Vak Het Portaal Media B.V. Veerdijk 40-i, 1531 MS Wormer Tel: +31 (0)75-6475747, e-mail: traffic@hetportaal.com Hoofdredactie: Peter van Gestel Veerdijk 40-i, 1531 MS Wormer Mob: +31 (0)6-33637794 E-mail: peter.vangestel@hetportaal.com Redactionele medewerkers: Ad van Poppel, Frank de Bruin, Ed van Eunen, Allard Frederiks, Lisette Erdtsieck, Ruud Slierings, Marjolein Straatman, Judith Munster, Fred Sengers, Melanie Straatman Bladmanagement: John M. Swaab Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-54994998 E-mail: john.swaab@hetportaal.com Advertentie-acquisitie: Pierre van den Ancker Mob: +31 (0)6-43854384 E-mail: pierre.vandenancker@hetportaal.com Ferry Aaftink Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-12643168 E-mail: ferry.aaftink@hetportaal.com Bettina Nettelbeck Mob: +49 173-1933919 E-mail: bettina.nettelbeck@hetportaal.com Productie/traffic: Monique Zijlstra Tel: +31 (0)75-6475747 E-mail: traffic@hetportaal.com Vormgeving en DTP: Finnmedia.nl Coverontwerp: Snars Beeldmateriaal: Ad Boogaard, Creative Owl Media, Dirk Leemans, iStockphoto, Luzan Veenendaal. Druk: Real Concepts B.V., Velp Abonnementen: PromZ Vak is kosteloos voor personen die kunnen aantonen werkzaam te zijn als of bij toeleveranciers en distributeurs van relatiegeschenken en promotionele producten en diensten in Nederland en België. ©Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. I N H O U D 44 81 95 12 Wie zegt wat in dit nummer? <11> Hoe de man die niet kan ruiken de geurkaars uitvond. <12> Column René Los. <19> Supplier vs. distributeur. <20> De podcast met XD Connects. <23> PSI en PromZ Product Première. <25> Hoe SenZ de beste paraplu ter wereld wil maken. <28> Clipper Interall als eerste supplier in zee met GSES. Komt er een standaard aan? <32> Special promotioneel textiel en workwear: Tricorp, Texet en Groenendijk over de trends in de markt. <34> Tien jaar Stanley Stella: een gesprek met Jean Chabert. <44> Het grote jaarlijkse branche-onderzoek: 2022 in de plus. <52> Een frisse wind door de BAPP. Een gesprek met de voorzitters. <63> New ProductZ. <67> Hoe brouwerij Hoop de promotionele markt wil bedienen. <75> De do’s en dont’s van een podcast. <81> Notez. <87> PromZ Product Première: Beursinformatie, plattegronden en deelnemerslijsten. <95> 34 v a k 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 9

WIE ZEGT WAT IN DIT NUMMER? “Het enige wat écht duurzaam is, is circulariteit” (Jaap Groeneweg, Groenendijk, pag. 35) “Vind je het niet vervelend dat je zelf niet in staat bent te ruiken? “Nee. Zo gaat het prima. En soms is het beter niet te ruiken...” (Gerd Hädicke, pag. 17) “Waarom iets weggooien als het nog prima gerepareerd kan worden?” (Ingrid Verschueren, SenZ Umbrellas, pag. 31) “HET IS FIJN DAT MENSEN IETS MEER WILLEN INVESTEREN IN PRODUCTEN VAN BETERE KWALITEIT, DIE LANGER MEEGAAN.” (Edwin Kats, Pinkcube, pag. 20) ”DE MISSIE DIE WE HEBBEN, IS OM HET IN DE HÉLE WAARDEKETEN BETER TE DOEN.” (Jean Chabert, Stanley Stella, pag. 45) “Het BAPP lidmaatschap had voor mij tot een paar jaar geleden geen meerwaarde, ik zag de toegevoegde waarde niet.” (Olivier Claeys, co-voorzitter BAPP, pag. 65) 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 11

DOOR LISETTE ERDTSIECK 12

8 Misschien ben je afgelopen september op De Leveranciersdagen in Houten langs een stand gelopen met daarin, naast een bont gezelschap van gekleurde geurkaarsen, zogenaamde ‘bierpul kaarsen’, met een keurig afgetapt laagje wit schuim. De eigenaar, Gerhard Hädicke, is de man die zo’n vijfendertig jaar geleden de geurkaars op de fameuze Duitse kerstmarkten introduceerde. Door hemzelf met de hand vervaardigd. Dat zijn eigen reukvermogen minimaal is stond het succes ervan niet in de weg want hij bleek wél een neus voor verkoop te hebben. In zijn kantoor met winkel en fabriek in het Duitse Hemer, vertelt hij me er meer over. Als ik binnenkom in het kantoor van Hädicke Kerzen op een fabrieksterrein tussen de heuvels van West Falen en Gerhard Hädicke de hand druk, vraag ik eerst voorzichtig of het goed met hem gaat. De avond voor het interview heeft Duitsland namelijk het WK in Qatar verlaten en ik verwachtte een niet zo blije Duitse ondernemer tegenover me te hebben. Meteen toont zich de pragmatische man die Hädicke blijkt te zijn. “Als Duitsland geen belangrijke wedstrijden te spelen heeft, gaan er meer mensen naar de kerstmarkten.” Scheikundeproefjes Voordat ik überhaupt een vraag heb kunnen stellen zegt hij: “Misschien moet ik je meteen iets laten zien.” Hädicke pakt een kaars in de vorm van een bloem, met ragfijne blaadjes. “Zoiets is best ingewikkeld om te maken en 100 procent met de hand vervaardigd. Daarvoor heb je een goed gevoel in je handen nodig.” Zo zal het interview voornamelijk verlopen, ik moet de producten Zo ontstond het kaarsenbedrijf van Gerd Hädicke Scheikundige experimenten, bloemblaadjes, kerstmarkten en bierpulkaarsen: vooral zien en ruiken want zij vertellen het verhaal. Maar de geschiedenis van het bedrijf moet hij me toch zelf vertellen. Goed dan. “Ik begon dit bedrijf 45 jaar geleden als student economie. Ik had dus geen geld. Ik maakte wat kaarsen zoals iedereen dat doet, resten kaarsvet in een potje stoppen, een pit erin en je hebt een kaars. Vervolgens ging ik met de vorm experimenteren. En met geur.” Opnieuw staat hij op en vraagt me om mee te lopen naar een keukentje achter de winkel, de plek waar hij samples maakt en waar nieuwe producten geboren worden. Het komt op mij over als een laboratorium voor scheikunde proefjes, en in mijn hoofd verschijnt de camper waarin scheikundeleraar Walter White in Breaking Bad met zijn leerling een drugslab heeft geïmproviseerd. De slordige schoonheid van het chemisch experiment: in dit geval staafmixers met paraffineresten, zakjes met pigment, flessen met sterke geurextracten als vanille, vijg, en musk, en ook een oventje en een bakplaat. Hädicke wijst ernaar: “Dit was het begin van het bedrijf. Een eenvoudige bakplaat om taart in te bakken. z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 13

8 Zo ontstond het kaarsenbedrijf van Gerd Hädicke Ik stopte er stukken gestolde paraffine in, wachtte tot het vloeistof was geworden met een temperatuur van 80 graden, vervolgens deed ik de kleurstof erbij, en, en dat was experimenteel veertig jaar geleden, ik mengde er parfum doorheen.” Trial and Error “Alles deed ik met de hand toen, met trial and error creëerde ik kaarsen in verschillende maten, kleuren en geuren. Zoiets ontstaat ook met een beetje geluk: ik sloeg de Gouden Gids open toentertijd en zocht naar kleurpigment voor kaarsen en het grootste bedrijf voor kaarsen was toevallig vlakbij Saarbrücken gelegen waar ik toen studeerde! Ik ben er naartoe gegaan en ze gaven mij samples van twintig kleuren mee. Mijn vader, die chemicus was, hielp me aan adressen van parfum producenten. Het bleek relatief makkelijk te mengen met paraffine. Met een samenstelling met 2 procent parfum heb je al een heel goede geur. Na het mengen wacht je totdat de vloeistof een klein beetje gestold is maar zacht genoeg zodat je hem kan kneden tot de gewenste vorm.” “We hebben in Duitsland veel markten met live-music en dergelijke, de zogenaamde Stadtfeste, en daar waren geen geurkaarsen te vinden, dus dat was een gat in de markt. Ik startte mijn eerste verkoop met 20 D-Mark en na een weekend was dat meer dan 300. Dus toen dacht ik: dit is een goed idee. Ik stopte voor even met studeren en reisde per auto door Duitsland en begon ook aan giftshops te verkopen. Ik kocht een oude machine maar toen ik een grote order kreeg op Christmas World in Frankfurt moest ik dat oudje eerst repareren voordat ik kon leveren! Ik werkte toen samen met één man voor de machine en een meisje dat me hielp met de bloemkaarsen te maken. Zo heb ik tien jaar lang geproduceerd.” Is het niet gek dat jij die niet goed kan ruiken juist deze kaarsen maakt? “Ik hield net als mijn vader van het (chemische) experiment. Niemand handelde in kaarsen met geur en dat was voor mij een goed argument om het wel te doen. Ik heb me er grondig in verdiept en weet de verhoudingen natuurlijk en als ik aan het testen ben vraag ik altijd aan een paar personen of het de juiste dosering is en of de geur goed is. Daarna maak ik een sample en vraag ik opnieuw meerdere mensen om feedback. Een klant kan ook zelf de geur inbrengen, zoals Atelier Oblique doet voor hun geurkaarsen, en dan gebruiken we die. Op dit moment hebben we twintig eigen geuren.” Bierpullen In de winkel die in de kerstperiode elke middag geopend is, zijn een aantal mensen aan het rondkijken. Er worden producten van zo’n vijftien verschillende producenten aangeboden, maar uiteraard ook Hädicke’s eigen theelichtjes en geurkaarsen en de populaire ‘bierpullen kaarsen’, met een moeilijk te maken – en Gerhard Hädicke z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 15

Zo ontstond het kaarsenbedrijf van Gerd Hädicke 9 net echt lijkend - laagje schuim. Ook produceren ze ‘rode wijn glazen kaarsen’ en Glühwein kaarsen. Naast normale tafelkaarsen en stompkaarsen in allerlei kleuren, zijn er bloemvormige kaarsen, slangen en draken kaarsen, herten en kabouters, kaarsen met houten pit die het geluid van knapperend vuur produceren, geurzakjes uit Grass - de stad van wereldberoemde parfumeurs -, er is wierrook en er staan flesjes met etherische oliën. Ook staan er kaarsen van ouderwets bijenwas en daarnaast die van ‘pure nature wax’, wat ons brengt op de kwestie duurzaamheid. “Normaliter worden kaarsen gemaakt van paraffine. Dat is een restproduct, iets dat automatisch ontstaat uit aardoliedestillaten. Je kan er niets tegen doen, het is er gewoon. Daarom juist denk ik dat het goed materiaal is om te gebruiken. Er is soja wax bijvoorbeeld, maar dat komt weer helemaal uit Amerika. Olijven wax vind ik beter. Het wordt gemaakt van het afval van olijven en je kunt het niet voor dierenvoer of iets anders gebruiken, dus dat vind ik duurzaam. Het is zo’n 25 procent duurder dan paraffine. Het probleem is dat je niet genoeg materiaal voor de hoeveelheid kaarsen die we produceren hebt.” Weinig concurrentie Hoe ben je op het idee van reclame dragende kaarsen terecht gekomen? “Het werd me een keer gevraagd, het kwam op mijn pad. Ik studeerde ook marketing, en met name de psychologische kant ervan fascineerde me: de reacties die bijvoorbeeld kleur, contrast en geur oproepen. Daar kon ik wel wat mee voor de zakelijke markt.” Hädicke laat voorbeelden zien: een ronde T-Mobile kaars zonder logo maar met precies die roze huiskleur. Het logo staat op de verpakking. “Deze kaars is trouwens geproduceerd in Oekraïne. Dat was geen probleem. We krijgen wat dat betreft heel selectief informatie. Tachtig procent van de Oekraïners produceert op honderd procent. De fabriek van deze kaarsen produceert bijvoorbeeld drie shifts per dag.” Voor Atelier Oblique, een parfumhuis in Berlijn, heeft hij voor elke letter van het alfabet een geurkaars ontwikkelt. Op de tafel staan kaarsen voor Bugatti, Gerry Weber, een Lacoste geurkaars met zwarte glazen houder met zilveren krokodil, Montblanc kaarsen en voor Amnesty International eentje met logo. “We hebben weinig concurrenten in dit veld. Voor veel kaarsfabrieken zijn de oplages voor de B2B te klein, voor ons is het juist een perfecte markt!” “Ik verkoop alleen aan consumenten op de vier grote kerstmarkten in Duitsland en hier in de winkel, het is heel kleinschalig. We hebben een uitgebreide catalogus maar geen webshop. Dit is een klein bedrijf. Ik heb hier drie mensen werken en drie op kantoor. En in de kerstperiode werk ik met studenten. We hebben hier onze fabriek met machines om (geur) theelichtjes, pilaar kaarsen en de bier- en wijnglazen te produceren, en verder werken we samen met verschillende fabrieken wereldwijd. Onze klanten komen grotendeels uit Duitsland maar we produceren ook voor een groot aantal Europese landen, waaronder Frankrijk, Spanje, België en Nederland.” Hädicke staat op en even later hoor ik een kreet uit de keuken komen: de wax is iets te vloeibaar geworden, maar even later laat hij me toch zien hoe je een gevlochten kaars maakt met dezelfde vlechttechniek als je bij haren gebruikt. Je kunt zien dat hij het handwerk nog altijd leuk vindt, al heeft hij er tegenwoordig bijna geen tijd meer voor. Hoe zie je de toekomst? “We blijven nieuwe producten ontwikkelen zoals we altijd hebben gedaan. Er komt altijd weer iets nieuws uit. Ik heb geen idee nog in welke richting dat uitgaat. Ik heb nooit een uitgestippeld plan gehad. Er was een tijd dat we drie shifts per dag produceerden en geparfumeerde kaarsen leverden aan bijvoorbeeld Bolsius en andere grote merken. Op een geven moment werd de productie van de geparfumeerde kaarsen beetje bij beetje overgenomen door grotere bedrijven die meer marketingbudget en meer macht hebben. Ik ben daar niet rouwig over, zo gaat het. Ik begon eenvoudig op de markt en nu is dit allemaal van mij, dat is goed.” Ten slotte, vind je het niet vervelend dat je zelf niet in staat bent te ruiken? “Nee. Zo gaat het prima. En soms is het beter niet te ruiken…” Olijven wax vind ik beter. Het wordt gemaakt van het afval van olijven en je kunt het niet voor dierenvoer of iets anders gebruiken, dus dat vind ik duurzaam. z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 17

9 Ik schrok een beetje van het bericht in de media over de ban op kleine plastic wegwerpflesjes shampoo in Hotels. Frans Timmermans merkte op een van zijn vele reizen op dat met die flesjes toch wel heel veel afval wordt gegenereerd door de Hotel branche en dus besloot deze groene goeroe tot maatregelen. Op zich iets waar de gemiddelde Europeaan achteloos overheen leest, maar toevallig weet ik dat hier een enorme industrie achter zit die dit met angst en beven zal lezen. Natuurlijk zijn er innovaties die alternatieven kunnen bieden voor de aan hotels gerelateerde verzorgingsproducten. Echter in diezelfde week maakten twee grote hotelketens bekend helemaal te stoppen met de flesjes. Geen geleidelijke overgang naar een groener product maar direct cancelen is voor sommigen de oplossing. Hierdoor zou alweer een belangrijke pijler van de promotionele markt in de problemen kunnen raken. De focus van de media op dergelijke besluiten kan zorgen voor desastreuze gevolgen. Toen een arts een post-it met opdruk van medicijn A met wat aanwijzingen op een recept voor medicijn B plakte en de apotheker medicijn A meegaf met een dodelijk slachtoffer als gevolg, besloot de farmaceutische industrie overnight tot een ban op post-its. Ingegeven door bovengenoemd incident én de destijds veel besproken omkoping van artsen en inkopers in ziekenhuizen, besloot men tot een zelf opgelegd convenant waarin het gebruik van promotionele artikelen welhaast werd gedecimeerd. Veel promotionele bedrijven die zich hadden gespecialiseerd in Farmacie hebben het destijds niet gehaald. De Tabaksindustrie (eens een grote afnemer van promo en POS) is, terecht overigens, wat betreft advertising opgehouden te bestaan. Dat houdt in dat hetzelfde kan gebeuren met de frisdrank, bier en sterke drank industrie. Kijk bijvoorbeeld eens naar de discussie rond snackbars. Wat als Frans straks zijn bureaula opentrekt en het volgende onzalige plan krijgt wanneer hij daarin de hoeveelheid andere “artikelen van tijdelijke aard” aantreft? In mijn gedachten herhaal ik dit zelfgekozen mantra dat de branche waarin ik werkzaam ben typeert: ‘Als het morgen ophoudt draait de wereld verder en ligt er niemand wakker van, alleen de mensen werkzaam in deze branche.’ Maar ik wil graag nog even door want voor mij is dit toch het mooiste vak ter wereld. Een oplossing zit hem volgens mij in een gezamenlijke aanpak om alle negatieve connotaties voor te zijn. Het landschap is te versplinterd, we zijn als industrie niet of nauwelijks vertegenwoordigd en we zijn amper in staat te lobbyen voor onze zaak. Promotariërs aller landen verenigt u en laten we de Franzen van deze wereld eens voor zijn. Shampoo flesjes COLUMN RENÉ LOS z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 19

DOOR ALLARD FREDERIKS Supplier en distributeur. Vijf dezelfde vragen. Aan een distributeur en een supplier, die van tevoren niet weten wie de ander is die antwoordt. Hoe kijken zij, ieder vanuit hun eigen situatie, naar de branche? In deze aflevering: Edwin Kats (Pinkcube) en Ron van Veen (Commercial Sweets). Wat is 2022 voor een jaar geweest? “Een mooi jaar. Een jaar van herstel van Covid-19. We zien in al onze productcategorieën een grote groei in orders. In 2020, toen corona begon, hebben we gelijk vrij serieus gereorganiseerd. 2022 begon nog matig, maar in de tweede helft van februari trok het al aan. We hebben door het bedrijf heen in alle teams geïnvesteerd. Dat is altijd spannend, omdat we niet wisten of er nog een coronagolf zou aankomen, maar de investeringen bleken de moeite waard. We trekken weer nieuwe klanten aan en ook de klanten die het de afgelopen twee jaar rustiger aan hebben gedaan – honderdduizenden in totaal – zijn weer actiever geworden met bestellen.” Wat is de belangrijkste trend voor 2023? “Duurzaamheid! Dat gaat niet meer weg en daar ben ik ook blij om – wij hebben twee kinderen en we denken ook aan hun toekomst. Onze leveranciers zijn allemaal bezig met het verduurzamen van hun assortiment en ik verwacht dat die trend doorzet. Wij hebben een mooi, energieneutraal bedrijfspand met honderd zonnepanelen, maar de producten die we verkopen hebben een impact op het milieu. Het is fijn dat mensen iets meer willen investeren in producten van betere kwaliteit, die langer meegaan.” Welke wens heb je voor het nieuwe jaar? “Ik wil graag met ons team verder werken aan groei en internationalisering. We hebben al een aantal Spaanse collega’s in dienst. We zijn sinds het voorjaar van 2022 live in Spanje en we gaan uitbreiden naar andere landen. Onze leveranciers zorgen voor voorraden, bedrukking en verzending. Het is leuk om te zien dat we een internationalere cultuur in het bedrijf krijgen. Onze Spaanse collega’s spreken geen Nederlands dus we doen al veel in het Engels.” Voor welke concurrent heb je veel respect en waarom? “Voor onze offline collega's. Ik vind het knap om in deze tijd alle klanten goed te kunnen bereiken en bedienen. Het is heel arbeidsintensief om dat allemaal bij te houden. In 2014 hadden we iemand aangenomen om de buitendienst te doen. Die stapte ’s morgens om 6 uur in de auto zodat hij om 9 uur in Brussel kon zijn bij een klant. Na een jaar hadden we door: op die manier kun je op een dag vier klanten bezoeken, terwijl je er online dagelijks tientallen kunt helpen. De lat om toe te treden tot online ligt nu een stuk hoger. Toen wij begonnen was dat eenvoudiger.” Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? “Voor mijn gezin. Ik heb twee kinderen, van 10 en 13 jaar. Iedere dag ga ik met veel plezier naar de zaak. Maar als ik thuis ben, wil ik er graag zijn voor het gezin. De beginjaren van Pinkcube waren echt wel de tropenjaren. Toen ging ik standaard iedere avond en ieder weekend door. Nu is de zaterdag sportdag voor de kinderen en gaan we vaak ’s avonds of op zondag wat leuks doen.” ‘Het is fijn dat mensen iets meer willen investeren in producten van betere kwaliteit’ Edwin Kats Pinkcube 20

9 ‘De trend is gezond en duurzaam’ Ron van Veen Commercial Sweets Wat is 2022 voor een jaar geweest? “Een spannend jaar, met in eerste instantie natuurlijk nog het staartje van Covid en de gedeeltelijke beperkingen. In het begin was het natuurlijk voor iedereen lastig om de vraag te beantwoorden wat de markt gaat doen. In de loop van het jaar zagen we duidelijk weer een opleving in de verkoop van producten waar tijdens de pandemie nauwelijks vraag naar was. Items die nieuw voor ons waren en die een enorme vlucht hadden genomen in de afgelopen twee jaar, zijn volgens verwachting gestagneerd. Maar overall is het een prima jaar geweest.” Wat is de belangrijkste trend voor 2023? “Gezond en duurzaam! Wij merken het vooral aan gezonde(re) snoep, minder suiker, en vegan. De vraag hiernaar neemt toe. Daarnaast vertaalt de vraag zich naar duurzaamheid in materiaalkeuze, dus minder plastic. Klanten willen het liefst meer glas, wat hergebruikt kan worden.” Welke wens heb je voor het nieuwe jaar? “Ik hoop dat er snel een einde komt aan de oorlog in Oekraïne! Dat wens ik vanuit humanitair oogpunt, maar ook zakelijk gezien zou dat goed zijn. Al zal een einde niet direct voorkomen dat er nog een lange nasleep zal zijn, bijvoorbeeld als het gaat om de prijzen. Deze zullen nog lang onder druk staan, door onder meer tekorten aan grondstoffen en energieprijzen. Natuurlijk wens ik iedereen alle goeds toe voor 2023 en ik hoop op meer verdraagzaamheid.” Voor welke concurrent heb je veel respect en waarom? “Ondernemer zijn is iets heel dynamisch – het is kansen zien en die uitvoeren. Om het op langere termijn vol te kunnen houden, is het belangrijk dat er binnen een organisatie een visie op de toekomst is. Wij werken samen met veel ‘conculega’s’. Ik heb respect voor ze als bedrijf en als persoon; er eentje speciaal uitlichten vind ik niet gepast.” Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? “Voor een uitdagend nieuw project. Ik vind het heerlijk om het onmogelijke mogelijk te maken. Daarbij vind ik het ook fijn als de vragende partij actief meedenkt!” z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 21

EEN PAAR OPMERKELIJKE UITSPRAKEN UIT DE EERSTE PODCAST: scan hier voor de podcast PROMZ PROMO PODCAST Sinds kort zijn we begonnen met de PromZ Promo Podcast. Een podcast over onze markt. De eerste aflevering praat ik met Albert van de Veen, CEO van XD Connects en met Joy Puor ESG director van hetzelfde bedrijf. Abonneer je vooral op ons Spotify kanaal, want dat krijg je updates wanneer er nieuwe afleveringen worden ge-upload. “China is still the number one country for sourcing and buying.” “A Chinese name doesn’t reflect our ambition concerning our ESG strategy, so that is why we changed our name to XD Connects” “Now you choose a product on price and design. As of today we have a third option: CO2 footprint.” “IF YOU GIVE SOMETHING AWAY WITH YOUR LOGO TRY TO GIVE THE PRODUCT WITH THE LOWEST IMPACT ON MOTHER EARTH.” “IN 2030 100% OF OUR COLLECTION MUST BE LOW IMPACT.” z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 23

Na ruim twee jaar mag Düsseldorf zich op 10, 11 en 12 januari weer opmaken voor de PSI, het ontmoetingspunt voor de internationale promotionele industrie. Ik sprak kort met Petra Lassahn, directeur van de PSI over de komende beurs PSI blij dat er weer een beurs is DOOR PETER VAN GESTEL 9 De PSI zal in 2023 bestaan uit twee hallen. Hal 9 en 10 van het beurscomplex in Düsseldorf. Dit jaar zijn er inschrijvingen van bezoekers uit bijna 90 landen. “Je merkt dat iedereen weer behoefte heeft aan internationale contacten”, zo vertelt Lassahn. “We hebben zelfs inschrijvingen vanuit Australië. En ook op het gebied van exposanten zit de PSI weer op het niveau van de laatste show voor corona.” Een van de belangrijkste trends die te zien zal zijn is vanzelfsprekend sustainability. Jammer genoeg gaan de PSI Sustainability Awards niet door komend jaar, maar er zullen genoeg aanbieders zijn die hun duurzame producten zullen promoten. Ook in het seminarprogramma zal voldoende aandacht worden besteed aan het onderwerp. Net als in voorgaande jaren mogen distributeurs op de laatste dag van de beurs hun klanten meenemen. De komende editie van de PSI zal PromZ geen paviljoen hebben. De redactie is echter zeker aanwezig onder meer om een podcast te maken met vertegenwoordigers van verschillende internationale brancheverenigingen. Zo kunnen we inventariseren wat gemeenschappelijke topics zijn of wat juist afwijkt in de verschillende delen van Europa en de wereld. z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 25

9 Distributeurs zijn welkom op alweer de derde editie van de PromZ Product Première. Het thema geeft al aan dat we weer terugkeren naar het normaal van voor corona, echter niet zomaar. Er is immers veel veranderd sinds die tijd. Zo is duurzaamheid een niet meer weg te denken thema en is er een uitbreiding van de markt ontstaan als gevolg van (her)waardering van medewerkers (zogenaamde employee branding). Dit zul je ongetwijfeld terug zien op de beursvloer. PromZ Product Première: Back to the Future DOOR PETER VAN GESTEL Wederom is PromZ Product Première 2023 een eendaags event in België ( 24 januari in Flanders Expo Gent) en twee dagen later een eendaags event in Nederland. In Nederland dit keer niet NBC Nieuwegein, aangezien een grote brand roet in het eten gooide. Daarom zijn we uitgeweken naar het van De Leveranciersdagen bekende Expo Houten. Daar ben je van harte welkom op 26 januari. Wij kijken er naar uit je aan het begin van het nieuwe jaar weer te kunnen ontmoeten. Registreer je nu voor gratis toegang op www.promzpremiere.com. Neem vooral je collega’s mee en schrijf ze in! BEURSACTIE! Op de beurs staat de Delorean van Back tot he Future. Leg jezelf vast met deze coole auto en deel deze foto op social media met #promz en je maakt kans op een leuke prijs. z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 27

Wie de moeite neemt om naar senz° umbrellas in Etten-Leur te reizen, zal versteld staan van de prachtige showroom, waar behalve paraplu’s ook stijlvolle lederwaren te vinden zijn. Een verwijzing naar hoe het bedrijf ooit begon. “In 1952 is mijn opa dit bedrijf begonnen als zadelmaker voor werkpaarden, vertelt Ingrid. Maar al snel werden paarden vervangen door tractoren, dus moest opa op zoek naar alternatieven. Dat werden in eerste instantie beenkappen, maar al snel maakte hij naam met leren gereedschap koffers. Die maakte hij onder meer voor DAF, voor defensie, de NS en ga zo maar door. Inmiddels hadden mijn ouders het bedrijf overgenomen en maakte de leren tassen en kofBijna iedereen kent paraplu merk senz°, met het eigenzinnige design. Wat niet iedereen weet is dat het merk pas verleden jaar is overgenomen door Ingrid Verschueren-Willemen en haar broer Peter Willemen. Een gesprek met Ingrid over het verleden, maar vooral over de toekomst van de ‘Rolls-Royce’ onder de paraplu’s. “Wij willen gewoon de beste paraplu ter wereld maken” DOOR PETER VAN GESTEL fers plaats voor kunststof attachékoffers. En zo rolden we het reiskoffersegment in. Eigenlijk hebben we ons bedrijf telkens aangepast aan de marktomstandigheden.” Van zadels naar koffers Zo’n 30 jaar geleden kwamen Ingrid en broer Peter het bedrijf in. Vanzelfsprekend gingen ook zij dingen anders doen. Zo werd de productie afgestoten en werd de collectie uitgebreid met onder meer paraplu’s. Dat paste immers prima bij de focus op het segment lederwaren. Het was dan ook niet zo raar dat de studenten die senz° bedachten al in een heel vroeg stadium aanklopte bij Ingrid en Peter. “Ze vroegen of wij geïnteresseerd waren in het 28

(advertentie) 8 ontwerp, de verkoop en distributie”, legt Ingrid uit. “Wij hadden echter een contract met de paraplu fabrikant van een ander merk. Die zaten niet te wachten op de stormparaplu, dus dat ketste af. Natuurlijk bleven we het merk senz° volgen over de jaren. Wat een start hebben die jongens gekend. Je kon geen blad openslaan of senz° stond erin. Heel knap hoe ze dat in het begin gedaan hebben. Het concept was dan ook compleet nieuw. Ze hebben vanaf scratch een paraplu ontwikkeld, die ook in een storm gewoon ‘overeind’ bleef. Toen we enige tijd niets meer van het merk hoorden en zagen hebben we contact opgenomen. Dat resulteerde uit een volledige overname van het merk eind 2021.” Een leven lang meegaan Voor alle duidelijkheid, verleden jaar is het merk en alles wat daarbij hoort overgenomen. Dus niet het bedrijf zelf. Van productie tot verkoop, alles wordt verzorgd door senz° umbrellas van Ingrid en Peter. Ingrid vindt het belangrijk dit te benadrukken. “Wij willen ons nadrukkelijk niet met het verleden bezighouden. Natuurlijk hebben we er last van, want mensen weten van het faillissement en dat het niet goed ging. Maar we zijn helemaal opnieuw begonnen en willen bewijzen dat we topkwaliteit leveren en dat afspraak ook daadwerkelijk afspraak is. Dat is ook de reden dat ikzelf op beurzen sta, zodat ik distributeurs die soms toch een beeld van het bedrijf uit het verleden hebben, ervan kan overtuigen dat het nu echt anders is. We willen met senz° de beste paraplu ter wereld maken. Toegegeven, daar betaal je ook een prijs voor, maar het product en het merk zijn het waard. Wij zullen niet de fout maken om met een goedkope line-extension te komen. Want dan zouden we gebruik moeten maken van materialen die minder zijn in kwaliteit en dat willen we niet. Een senz° paraplu moet heel wat jaren meegaan, maar liefst een leven lang.” 2022 - nummer 7 – promzvak.nl 29 z

9 “Wij willen gewoon de beste paraplu ter wereld maken” Duurzaam De fabricage van paraplu’s valt uiteen in fabricage van baleinen, van doek en assemblage. Senz° werkt met de meest kwalitatieve fabrikanten en besteedt hier veel tijd en aandacht aan. Het hele technische gedeelte ligt bij Peter, terwijl Ingrid zich vooral richt op de sales richting wederverkopers en retail. Zoals ze gezegd, er worden geen concessies gedaan aan kwaliteit. Volgens Ingrid betekent dit dat ze als senz° ook niet meegaan in bepaalde trends. “Alles moet tegenwoordig lichter. Maar als dat betekent dat een paraplu minder sterk is, dan doen we daar dus niet aan mee. Hetzelfde geldt voor zogenaamd duurzaam doek van rPet materiaal. Natuurlijk willen we graag gebruik maken van gerecycled materiaal, maar ook hier geldt, hoe lang gaat zo’n doek mee. Als dat betekent dat ik die paraplu binnen nu en twee jaar weg kan gooien, dan is daar weinig duurzaams aan. We wegen die zaken echt tegen elkaar af. Tegenwoordig zie ik dat een paraplu duurzaam genoemd wordt als er een bamboe handvat aan zit. Wie neemt wie nu in de maling?” Reparatie Over lang meegaan gesproken, senz° biedt eindgebruikers via de site de mogelijkheid om onderdelen die stuk zijn gratis te vervangen. “Wanneer je vindt dat een paraplu superlang mee moet gaan, moet je de mogelijkheid bieden op kleine reparaties zelf uit te kunnen voeren”, stelt Ingrid. “Het kan immers altijd zo zijn dat er iets stuk gaat ook buiten je eigen schuld. Stel, je topcap gaat eraf – het is schroefdraad dus kan eraf- dan stuur je ons een e-mail en krijg je een nieuwe. Kijk, een heel nieuw doek gaat natuurlijk niet, maar stel er zit een scheurtje in, dan kunnen we altijd kijken of we een stuk dezelfde stof hebben, die je erop kunt plakken. Wat ons betreft is dit een echt duurzame oplossing. Waarom iets weggooien als het nog prima gerepareerd kan worden?” Portal Om naar de toekomst toe een betere relatie met de distributeur op te bouwen heeft senz° geïnvesteerd in een nieuwe portal. Daarin kan de wederverkoper alles vinden. Historie, maar ook wat is er op voorraad, je kunt alles downloaden (foto’s, prijslijsten, video’s, presentaties etc.). Ingrid: “De eindklant heeft nooit geweten van de onrustige periode rondom senz°, maar de retailer en de wederverkoper hebben hier wel mee te maken gehad. Vandaar dat we alles opnieuw zijn gaan doen, ook de communicatie richting die distributeur. We zijn nu helemaal op de toekomst voorbereid, ook waar het de communicatie met de grote onlinespelers betreft. Alles is digitaal zo te koppelen, waardoor het voor die distributeur heel makkelijk is om in z’n webshop te krijgen. Verder drukken we niet zelf. We hebben preferred suppliers op dat gebied maar als een distributeur zelf wil drukken is dat ook prima. En vanaf 300 stuks kunnen we direct af fabriek laten customizen. Alleen is de levertijd dan iets langer.” Selectieve distributie Ingrid was toen ze met senz° aan de gang ging verrast over het aantal distributeurs in Nederland, wat natuurlijk een relatief klein land is. “Er zijn er bijna 700. Die kan ik natuurlijk nooit allemaal bedienen en dat hoeft ook helemaal niet. We zitten met senz° natuurlijk aan de bovenkant van de markt en daar hoort ook een bepaald type distributeur bij, dat graag met merken werkt. We willen graag een goede relatie met onze wederverkopers en daar willen we dan ook best veel voor doen in ondersteuning. Voor onze goede klanten kunnen we bijvoorbeeld heel snel samplen, zowel met het drukken van het doek als met de doming van de handvatten. En als het gaat om bijzondere projecten, dan doen we natuurlijk ons stinkende best om alles snel voor elkaar te krijgen.” Ten tijde van mijn bezoek was bijvoorbeeld net Amsterdam Dance Event geweest, waarvoor senz° parpaplu’s voor de VIPS had mogen leveren die in zeer korte tijd geproduceerd moesten worden. Nieuwe producten Hoe zorg je er nu voor dat je het merk levend kan houden met uitbreiding van je collectie, zonder dat je afbreuk doet aan je oorspronkelijke concept? Volgens Ingrid is dat ook een van de moeilijkste opdrachten. “We hebben in augustus een nieuw product gelanceerd, dat in lijn ligt met het origineel maar tegelijkertijd anders in performance. Het is een veel kleinere uitvoering van de asymmetrische paraplu, opvouwbaar en met een andere constructie. Het heeft ook best een tijd geduurd voordat het product voldeed aan onze kwaliteitsstandaard. Het is een senz° voor in je binnenzak, waarmee je even naar de trein loopt of die je gebruikt op een citytrip of vanaf de kapper. Ga je er een strandwandeling mee maken in windkracht 10? Nee, zeker niet. Maar het is wel van een kwaliteit en vernuftigheid die je van senz° mag verwachten. En dat gaan we in de toekomst ook volhouden. Want senz° moet de beste paraplu ter wereld blijven.” z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 31

De redactie van PromZ Vak pleit al langer voor een onafhankelijk meetinstrument op het gebied van duurzaamheid. GSES zou dat meetinstrument wel eens kunnen zijn. Waarom zouden alle suppliers afzonderlijk een systeem bedenken, als de distributeur en de eindklant toch geen goed vergelijk kunnen maken op productniveau tussen die verschillende suppliers? Afgezien van de marketingvoordelen… In de retail zag je hetzelfde gebeuren. Elke retailer verzon een eigen meetsysteem met bijpassend duurzaamheidslogo voor producten, maar de consument zag door de bomen het bos niet meer. Daar komen retailers dus massaal op terug. Iedereen zoekt nu naar een onafhankelijk, betrouwbaar systeem, waarbij alle partijen kunnen aanhaken. Het gebruik van GSES als onafhankelijk meetsysteem is in de retailsector daarom al sterk in opkomst. Wat is GSES? Oprichter en CEO van GSES, Kelly Ruigrok, had geen bijzondere interesse in duurzaamheid, totdat ze moeder werd en een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelde, die ze niet eerder gekend had: “Ik besloot dat ik geen excuus meer had om iets voor de wereld te willen betekenen. Ik ben een doener en omdat er geen duidelijke standaard bestond op het gebied van duurzaamheid en het begrip duurzaamheid steeds meer een containerbegrip begon te worden, besloot ik een nieuwe standaard te maken. Maar hoe doe je zoiets? Ik zocht contact met het NEN (Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut) en kwam in contact met Ruud Koornstra (SDG Coordinator), die me hielp de standaard te ontwikkelen. In 2017 richtte ik het nationaal duurzaamheidsinstituut op en 2018 presenteerde ik samen met Clipper Interall sloot als eerste grote supplier in onze branche een contract met Global Sustainable Enterprise System (GSES). Hoog tijd om te kijken wat GSES nu eigenlijk inhoudt en of GSES kans maakt dé standaard in onze branche te worden. Een gesprek met Kelly Ruigrok van GSES en Ruben van ’t Loo van Clipper Interall. DOOR PETER VAN GESTEL Gaat GSES ook in onze markt de standaard worden? Ruud de standaard. Na die presentatie kregen we de opmerking dat bedrijven interesse zouden hebben in software om zo ook zelf, actief, te maken van die standaard. Zo is GSES geboren. Global Sustainable Enterprise System is een softwarebedrijf waarin duurzaamheidsdata samenkomt en inzichtelijk gemaakt wordt middels een dashboard voor klanten. Inmiddels is GSES niet alleen in Nederland actief maar is het middels een groot netwerk aan partners beschikbaar in meer dan 100 landen. Het wordt dus internationaal aal gebruikt als onafhankelijk meetsysteem in veel verschillende branches voor bedrijven en voor overheden. ” Benchmark In GSES kun je benchmarken op zowel organisatie- als op productniveau. Op organisatienivau werkt het bijvoorbeeld zo: Je geeft als inkoper een lijst met suppliers op en het systeem bekijkt welke certificering ze hebben en of deze nog geldig zijn op de 6 pijlers die gemeten worden (zie kader). De resultaten hiervan noemen we een nulmeting en biedt een basis inzicht in de duurzaamheid van de betreffende organisaties. Die suppliers kun je vervolgens via het platform uitnodigen om extra data aan te leveren, bijvoorbeeld omdat je bepaalde verduurzaming targets hebt gesteld. Die extra informatie resulteert dan weer in een nauwkeurigere duurzaamheidsscore. De output wordt zichtbaar gemaakt door een aantal planeetjes. Hoe meer planeetjes, hoe duurzamer de organisatie. Ook op productniveau werkt dat ongeveer zo, met als enig verschil dat er ook daadwerkelijk middels audits, bijvoorbeeld in een laboratorium, gekeken wordt of er daadwerkelijk in het product zit, wat er beweerd wordt dat erin zit. De duurzaamheidsscore van de producten wordt zichtbaar gemaakt door een aantal blaadjes te tonen. Hoe meer blaadjes, hoe duurzamer het pro32

9 duct. Volgens Kelly is het eigenlijk heel simpel. “Als je die hele dikke rapporten over duurzaamheid plat slaat, dan kun je de resultaten op één A4-tje zetten en die inzichtelijk maken. Dat is in principe wat wij doen. Wij maken op een heel eenvoudige manier zichtbaar hoe duurzaam een organisatie of een product is. Dat daar allemaal ingewikkelde data achter zit, vindt de consument, zowel eind consument als b-to-b consument, niet zo interessant. Die wil gewoon weten welke organisaties of producten duurzaam zijn en welke niet.” Breed gedragen Voor Ruben van ’t Loo was het van groot belang dat er een onafhankelijke partij was, die zijn producten en toeleveranciers zou kunnen beoordelen. “Het heeft weinig zin om dat zelf te doen”, zo stelt hij. “Dan krijg je zo’n ‘wij van WC-eend verhaal’. Bovendien heeft GSES al herkenbaarheid in de retail. En dat is natuurlijk voor ons ook van groot belang, want hoe meer mensen die blaadjes en planeetjes herkennen, hoe meer breed gedragen het systeem gaat worden. Alles staat of valt met betrouwbaarheid van de methode en het bedrijf erachter. Inmiddels heeft GSES zich meer dan bewezen in allerlei industrieën, zowel nationaal als internationaal. Dat wekt natuurlijk vertrouwen. Wat mij betreft blijft het dan ook niet exclusief voor ons, integendeel. Hoe meer suppliers zich bij dit platform aansluiten, hoe beter dat het is. Ook voor ons. Op die manier kunnen eindklanten straks ook echt producten van verschillende suppliers gaan vergelijken. Dat is natuurlijk best eng, omdat we allemaal met de billen bloot moeten. Maar het zal wel moeten willen we echt serieus werk maken van verduurzaming van de branche.” Stapsgewijs Natuurlijk is de hele branche niet van de een op de andere dag ‘groen’. Daar gaat tijd overheen. Een belangrijk deel van het duurzame assortiment (zo’n 300 producten) van Clipper Interall zal op 1 maart 2023 helemaal ge-audit zijn en vanaf die datum zal ook op de site duidelijk gemaakt worden hoeveel blaadjes ieder product krijgt volgens de GSES meetmethode. We zullen dan ook gelijk een kleine rebranding doorvoeren. Zo zal de naam Promotive in noordEuropa verdwijnen en vervangen worden door Clipper Interall. In de daaropvolgende maanden zal de rest van het assortiment worden toegevoegd. Bovendien zal elk nieuw product ook direct door de molen gaan. “Het mooie is dat dit systeem een nieuwe denkwijze bij productontwikkeling en inkoop veroorzaakt”, zo vertelt Ruben. Ze denken nu eerst na over materiaal, recyclebaarheid en impact.” Kelly valt bij. “Een mooi voorbeeld vanuit de retail. Bij Xenos kwamen ze erachter hoe slecht traditionele kaarsen scoren, omdat ze er zoveel parafine inzit. Nu kwamen de inkopers van Xenos zelf met kaarsen gemaakt van raapzaadolie. Hoe mooi is dat?” De 6 pijlers van duurzaamheid GSES meet op: 1. Corporate Social Responsibility Pillar (CSR) 2. Circular Economy (CE) 3. Carbon Dioxide (CO2) 4. Sustainable Procurement (SP) 5. Health and Safety (HS) 6. Biodiversity (BIO) Voor meer info kijk op: gses-system.com Ruben en Kelly z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 33

DOOR JUDITH MUNSTER 34

8 Voor alle producenten en importeurs van kleding en textiel geldt dat ze vanaf aankomend voorjaar - dit was oorspronkelijk 1 januari, maar deze datum is een paar maanden uitgesteld - van A tot Z verantwoordelijk worden voor de kleding die ze op de Nederlandse markt verkopen. Dus ook ná de verkoop blijven ze verantwoordelijk. Dat betekent onder meer dat klanten - dealers, bedrijven, personeelsleden - gestimuleerd moeten worden om ‘afgedragen’ kleding in te zamelen en in te leveren. En dat de ingezamelde kleding niet in de vuilcentrale terecht komt, maar een goede nieuwe bestemming krijgt. Gelukkig is dit voor veel textielproducenten geen probleem en zijn ze al goed op de nieuwe richtlijnen ingesteld. Sterker nog: ze bevinden zich al veel verder in het duurzaamheidsproces. Want dat de textielindustrie de op één na vervuilendste industrie ter wereld is en dat er nu ECHT wat MOET gebeuren, dat hoef je hen niet te vertellen. “Het enige wat écht duurzaam is, is circulariteit”, zo verwoordt Jaap Groeneweg het gevoel dat heerst. “Dat is voor ons de heilige graal en daar werken we naartoe.” Drie specialisten Voor dit verhaal interviewden we drie specialisten uit de branche: Rick Schurink, commercieel directeur bij Texet Workwear, Max van Domburg, verantwoordelijk voor de marketing bij Tricorp Workwear en Jaap Groeneweg, CEO van Groenendijk Bedrijfskleding. Texet en Tricorp behoren tot de grootste producenten van bedrijfskleding in Nederland. Zowel Texet als Tricorp ontwerpen, ontwikkelen en produceren eigen bedrijfskleding - en voeren verschillende eigen merken - voor een breed scala aan branches. In het voorjaar van 2023 wordt de UPV voor textiel van kracht; de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor producenten en importeurs van kleding en huishoudtextiel. Wat betekent dit voor de bedrijfskledingbranche? En welke trends spelen er nog meer? We vroegen het drie workwear specialisten. Duurzaamheid is en blijft prioriteit nummer één Bedrijfskledingbranche klaar voor UPV Beide bedrijven leveren aan dealers in heel Europa. Groenendijk is één van de grootste dealers in bedrijfskleding in Nederland en is onder andere gespecialiseerd in het kleden van grote aantallen medewerkers. Denk in ordes van grootte als: politie, brandweer en Securitas. We zijn al ver Texet, Tricorp en Groenendijk zijn al jaren bezig om hun verantwoordelijkheid op het gebied van duurzaamheid te nemen. Rick Schurink: “Bij Texet vinden we dat de wereld vóór 2030 al circulair moet zijn. Veel meer tijd hebben we niet. Als we onze kinderen een toekomst willen geven, moeten we nú stappen ondernemen. Bij Texet zijn we daarvan doordrongen en willen we daarin voorop lopen. Onze lopende producties zijn al een paar jaar duurzaam. Zo gebruiken we organisch katoen en gerecycled polyester in plaats van gewoon katoen en polyester. Verder kijken we ook hoe we de levensduur van kleding kunnen verlengen. Bedrijfskleding is van zichzelf al heel duurzaam en gaat vaak jarenlang mee. Maar wij zijn bezig om de materialen zo te ontwikkelen dat ze nóg langer meegaan.” “Op dit moment hebben we twee duurzame collecties: Printer Prime en Cottover, waarbij we aandacht hebben besteed aan de hele linie van duurzaamheid: duurzame grondstoffen en materialen, de beste kwaliteit en draagcomfort en optimalisatie van de levensduur. We hanteren ook een LCA (LevensCyclusAnalyse) om te bepalen hoe duurzaam onze producten zijn. Cottover staat bijvoorbeeld voor ‘transparantie over de hele keten’, het productieproces is traceerbaar van vezel tot kledingstuk. Alle stappen en leveranciers worden zorgvuldig gedocumenteerd en geverifieerd door een derde partij. Met als resultaat dat Cottover z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 35

Duurzaamheid is en blijft prioriteit nummer één 8 door vier onafhankelijke instanties is gecertificeerd, waarbij elk label betrekking heeft op een ander onderdeel uit de keten. Zo is Cottover officieel Fairtrade, OEKO-TEX, GOTS gecertificeerd en heeft het ook nog het Nordic Swan Ecolabel.” Rewear en RE2050 Ook Tricorp heeft nu al kledinglijnen die duurzaam zijn. De eerst lijn was Rewear, waarbij Reduce, Reuse en Rewear het uitgangspunt waren. Max van Domburg: “Onze Rewear-lijn is tot stand gekomen met minder water- en energiegebruik, minder CO2uitstoot en minder gebruik van nieuwe grondstoffen. Verder hebben we ervoor gezorgd dat de kledingstukken na het dragen opnieuw gebruikt kunnen worden; als grondstof voor andere producten of als grondstof voor nieuwe kleding. Bovendien hebben we bij deze lijn gebruik gemaakt van gerecyclede materialen, zoals rPET.” “Bij de volgende kledinglijn, de RE2050 - wat verwijst naar het jaar waarin de Nederlands economie volledig circulair moet zijn - zijn we nog verder gegaan. Deze collectie is sportiever en comfortabeler en volledig gemaakt van recycled polyester en recycled polyamide. We hebben nu ook gekeken naar hoe artikelen in elkaar zitten. En wat blijkt? Een materiaalcombi als katoen/polyester is heel moeilijk uit elkaar te halen en dus moeilijk te recyclen. Daarom gebruiken we nu liever honderd procent polyester, want dat kan honderd procent gerecycled worden. Daarnaast zijn er verschillende technologieën toegepast, zoals duurzame Primaloft voor een thermisch efficiënte isolatie en Polygiene, waardoor de kleding langer hygiënisch blijft, het minder vaak gewassen hoeft te worden en langer meegaat.” Alle facetten Zowel Groenendijk als Texet en Tricorp kijken naar alle facetten in de keten om tot duurzamere oplossingen te komen. De eindgebruiker wordt bijvoorbeeld zoveel mogelijk ontzorgd bij het retourneren van de kleding. En ze zorgen ervoor dat de kleding niet meer op de afvalberg terechtkomt, maar dat het na het dragen op de meest duurzame manier wordt verwerkt. Er kunnen bijvoorbeeld tassen van gemaakt worden, isolatiemateriaal of bekleding van auto’s. Er zijn tal van dit soort oplossingen en daar komen er steeds meer bij. “Iedereen in de branche begrijpt dat we circulair moeten produceren”, aldus Jaap Groeneweg. “Maar nog niet alle klanten zijn CO2-neutrale veiligheidsschoenen U-Power is de eerste producent ter wereld die veiligheidsschoenen lanceert die volledig CO2-neutraal zijn. Remie van der Kuip is country manager Benelux bij U-Power: “Onze Red Industry Green lijn, bestaande uit twaalf modellen, is gemaakt van materialen die een lage impact op het milieu hebben, zoals hernieuwbare grondstoffen en gerecyclede materialen. Daarnaast hebben we ons verbonden aan het programma Climate Neutral Now, waardoor de CO2 die we tijdens de productie uitstoten volledig wordt gecompenseerd. Climate Neutral Now investeert wereldwijd in duurzame projecten. Met onze eerste Red Industry Green lijn wordt bijvoorbeeld geïnvesteerd in de bouw van een waterkrachtcentrale in Laos. Deze schone energiecentrale zal een oude koolstofcentrale, die enorm schadelijk is voor het milieu, vervangen.” Neus bestand tegen 200J BOVENWERK PUTEK® spider repet met 68% gerecycleerd materiaal Ultra RESISTANT en WATERDICHT Veters100% gerecycled polyester Voering 66% van gerecycled air tunnel materiaal, zeer ademend: voert de transpiratie af en houdt de voet droog. in PU van BASF, voor 100% afkomstig van hernieuwbare bronnen. Biedt de voet een gevoel van verlichting en lichtheid. Anatomisch en antibacterieel. TUSSENZOOL systeemmet 59% gerecycled materiaal en volledig “Metalfree” Anti-lekbescherming gegarandeerd op 100% van het oppervlak omdat het rechtstreeks op het bovenleer is genaaid. Zool in PU van BASF 100% afkomstig van hernieuwbare bronnen Slijtvast, oliewerend, antislip en antistatisch. Nieuwe antistatische technologie zonder naden om het comfort te verhogen en schuren van de voetzool te vermijden z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 37

8 Duurzaamheid is en blijft prioriteit nummer één daarvan doordrongen. Bij de overheid en grote bedrijven wel, daar is duurzaamheid echt een speerpunt, maar in de commerciële wereld is dat nog anders. Kijk eens naar je eigen kledingkast: hoeveel procent van je kleding is duurzaam? Ik bedoel maar: we weten allemaal dat het moet, maar dat betekent nog niet we het allemaal dóen. Daar valt nog een hoop winst te behalen.” “Feit blijft dat we er niet meer voor kunnen weglopen. Het is slecht gesteld met het milieu, de aarde warmt op, de grondstoffen raken op… We moeten consuminderen. Maar we moeten ook letten op hoe er geproduceerd wordt. Duurzaam produceren betekent ook: zonder kinderarbeid, onder veilige en menswaardige omstandigheden en voor een redelijk salaris.” Controleren Zowel Groenendijk als Tricorp en Texet hebben fulltime mensen in dienst om enerzijds de productie te controleren - gaat alles wel milieu- en mensvriendelijk? - en anderzijds om de nieuwste ontwikkelingen in de gaten te houden. Groeneweg: “Wij hebben hiervoor twee fulltimers in dienst. De één houdt zich bezig met de borging van de productie. Die controleert onze productiepartners en kijkt naar aspecten als milieu, grondstoffen, efficiënt werken en de omstandigheden op de werkvloer. De ander houdt zich bezig met de nieuwste technieken én met bewijsbaarheid. Men kan in China wel een label in een kledingstuk naaien waarop staat dat het 100% gerecycled materiaal is, maar is dat ook zo? Greenwashing is helaas aan de orde van de dag. Wij zeggen: bewijs het maar. Daar zijn we dus continu naar op zoek: naar het bewijs dat die duurzaamheidsclaims kloppen. Wij gaan uitsluitend in zee met partijen waarvan we zeker weten dat de claims kloppen.” Voor Tricorp geldt hetzelfde. “We ontwikkelen alle kleding in Nederland, maar we laten het in Azië en Turkije vervaardigen. Eén van mijn collega’s is fulltime bezig om de werkomstandigheden ter plaatse nauwkeurig in de gaten houden. Social Responsability noemen we dat. Een andere collega is volledig gefocust op het zo duurzaam mogelijk produceren. Zij duikt in alle ontwikkelingen op het gebied van nieuwe grondstoffen, nieuwe technieken, recyclen en design.” Andere ontwikkelingen Dat het ecologisch gezien de goede kant op gaat met de bedrijfskledingbranche is duidelijk. Hoe zit het met de andere ontwikkelingen? Rick Schurink, Max van Domburg en Jaap Groeneweg zitten op één lijn als we hiernaar vragen. Dit zijn de belangrijkste trends in workwear: Stretchmaterialen Rick Schurink: “In de fashion zagen we al langer dat stretchstoffen de overhand namen, maar in workwear is het nog betrekkelijk nieuw. Inmiddels is het echter niet meer weg te denken.” Max van Domburg: “Stretchstoffen zijn flexibeler en zorgen voor een betere ergonomie, meer draagcomfort en een fashionable uitstraling.” Betere pasvorm Max van Domburg: “We zien een duidelijke overgang naar SlimFit. Dat betekent dat kleding niet meer om je heen slobbert, maar dat het mooi en netjes op het lichaam aansluit. Ook bij de gewone T-shirts zie je bijvoorbeeld dat de mouwtjes mooi aansluiten.” Rick Schurink: “Voorheen was werkkleding vaak vormeloos en soms maten te groot. Maar de tijd dat er lukraak T-shirts in de maat L werden besteld is gelukkig voorbij. Medewerkers krijgen nu echt werkkleding op maat aangemeten en de belijningen en materialen zijn tegenwoordig een stuk modieuzer.” Jaap Groeneweg: “De materialen worden steeds functioneler en tegelijk modieuzer, met mooiere pasvormen en modelleringen, ook voor vrouwen. Werkkleding mag tegenwoordig ook hip zijn.” z 2022 - nummer 7 - promzvak.nl 39

RkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5