PROMZ VAK 03-2021

9 De creatieve flow stimuleer je zo de boel richting die afgrond te brengen. In de hilariteit die dat oplevert komt meestal vrij snel de kern van het probleem naar boven. En daarmee: het terrein waar je de oplossing kunt vinden”, vertelt Raats. Kessels oppert eenzelfde soort denkwijze. Hij ziet veel nut in het nemen van de verkeerde afslag. Een zijweg, die aanvankelijk totaal onlogisch aanvoelt maar die soms tot de mooiste ingevin- gen leidt. Hij illustreert het met een voorbeeld waarbij zijn hulp werd ingeroepen door een middelbare school. “De scholieren daar vertikten het om afval in de afvalbakken te gooien, dus moest er een oplossing worden bedacht. In eerste instantie zou je mis- schien denken dat het hen makkelijker moet worden gemaakt om afval te deponeren. We kozen echter het tegenovergestelde. Met zeven installaties op het schoolplein, variërend van een metalen afrastering om een afvalbak, tot aan gewichten die zijn bevestigd aan de afsluitkleppen en een afvalbak waar je alleen met een bij- behorende ladder bij kunt hebben we het hen moeilijker gemaakt. Leerlingen zagen er meteen de lol van in. Sindsdien heeft er geen afval meer op het schoolplein gelegen.” Brainstorm? Ook meer traditionele meetings en brainstorms kunnen vaak wel een frisse wind gebruiken. Alleen vragen wie van je team een idee heeft sorteert te weinig effect, vinden Raats en Kessels. Het risico bestaat dat alleen de meest extraverte mensen reageren. Of diegenen die het altijd al denken beter te weten dan anderen. “Laat liever iedereen met twee of drie suggesties komen”, zegt Raats. “Of vraag bijvoorbeeld om een nieuw idee voor elke letter van het alfabet. Andere manieren zijn mensen gedurende vijf minuten het hoofd leeg laten schrijven, collega’s het idee van een ander laten verdedigen of: bedenken hoe je grootste concur- rent het vraagstuk zou aanvliegen. Afstappen van het normale denkpatroon leidt vaak tot nieuwe inzichten.” Volgens Kessels hebben sommige brainstorms iets geforceerds. Hij ziet weinig heil in een wit vel voor je neus. Oók omdat er aan een creatieve sessie volgens hemmeestal te veel mensen te pas komen. Hij pleit voor afzondering. “Het is eigenlijk beter om in je eentje ideeën te bedenken en deze later met iemand te delen en bespreken. Isolatie levert focus op. In Denemarken zijn om die reden bepaalde scholen gevestigd in afgelegen gebieden. De leerlingen krijgen er weinig prikkels van buiten, kunnen zich daardoor beter concentreren en zijn creatiever. Bij weekendjes op de hei met collega’s zien we die randvoorwaarden ook; afzon- dering en de afwezigheid van al te veel stimuli.” Praktische tips De kracht van prikkelarme isolatie verklaart ook waarom de wc en de douche plekken zijn waar de beste ideeën ons te binnen schieten. Als kleine ruimten waarin niet zo heel veel van ons wordt verlangd vormen ze de ideale setting om het hoofd leeg te krijgen en de creatieve flow te laten stromen. Ook een reis met de trein of het vliegtuig, zo merkt Kessels op, is een goede gele- genheid om de creativiteit aan te boren. Je kunt er je gedachten isoleren en focus krijgen. “Daarnaast is het nog steeds een goed idee om af en toe een blokje om te gaan. Beweging zorgt dat druk en stress afnemen doordat het lichaam adrenaline aanmaakt. Hierdoor daalt de hoeveelheid van het stresshormoon cortisol. En dat komt weer ten goede aan het creatieve denken”, vertelt Raats. Kessels is het met hem eens. Om ruimte te geven aan de crea- tieve flow is het soms nodig om omtrekkende bewegingen te maken. Naar buiten. Iets anders doen. Een andere omgeving. “Zo kan het heel lekker zijn om in een menigte te lopen en hier en daar wat korte conversaties op te pikken”, zegt Kessels. “Probeer gewoon eens wat uit en kijk wat het best werkt voor jouw creativiteit.” De kracht van onconventioneel Soms moet een creatieve oplossing in een totaal andere hoek worden gezocht dan je in eerste instantie denkt. Een zijweg inslaan of het tegenovergestelde doen van het geijkte leidt soms tot verrassende oplossingen. Expert in creativiteit Eriks Kessels is er een groot voorstander van. In zijn eerste opdracht bedacht hij een campagne voor een budgethotel voor backpackers dat naarstig op zoek was naar extra klandizie. De aanpak werd uiteindelijk wat minder conven- tioneel. Kessels: “Het hotel stond niet bepaald bekend om zijn luxe. Alle beloften daarover zouden dus regelrechte leugens zijn. Eerlijkheid was de grootste luxe die we de doelgroep konden bieden. Dus gingen we daarmee aan de slag. Het hotel wordt gepromoot met teksten als ‘Now even more rooms without windows’ en ‘What you see is what you get. Just don’t look too closely’. Juist die eerlijkheid spreekt een publiek van jongeren enorm aan. Het hotel ging in een jaar tijd van 60.000 naar 160.000 overnachtingen.” z 2021 - nummer 3 - promzvak.nl 41