38 En omdat revoluties geld kosten, probeert Antoon dat allemaal te bekostigen met…een bloempot. Een bloempot die je wekenlang geen water hoeft te geven. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Misschien is het dat ook, maar één ding staat vast: de man barst van de ideeën. De boerderij als kraamkamer van ideeën Antoon is geen wetenschapper in een ivoren toren. Hij is geboren en getogen op de boerderij. Melkvee en akkerbouw, zoals zoveel gezinnen in de streek. Toen het bedrijf verkocht werd, ging hij nog acht jaar bij een melkveebedrijf werken. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan: Antoon begon machines te ontwikkelen. Eerst hobbymatig, later serieuzer. Zijn grote vondst kwam eigenlijk per ongeluk. De mestputten op de boerderij liepen vol en het land was te nat voor de gebruikelijke giertank. Dus knutselde hij een apparaat in elkaar dat mest met water mengde, waardoor het toch uitgereden kon worden. Het laswerk was beroerd, maar tot zijn stomme verbazing groeide het gras harder dan ooit. Waar Den Haag praat over het “halveren van de veestapel” en Brussel zich blindstaart op tabellen, had Antoon met wat improvisatie en een lasapparaat iets gevonden dat misschien wel meer effect had dan honderd beleidsnota’s. Drijfmest, water en een hoop koppigheid Zijn machine – laten we haar de mestbenutter noemen – doet iets eenvoudigs maar geniaals: mest wordt verdund met water en lucht, zodat voedingsstoffen beter door het gewas worden opgenomen. Het resultaat? Ergens in de Brabantse klei, waar de geur van koeienstront nooit ver weg is, woont een man die denkt dat hij de landbouw kan veranderen. Niet met politieke leuzen of verkiezingsprogramma’s vol wollige beloftes – daar hebben we Caroline van der Plas en consorten al voor – maar met machines, bouten, moeren en een ontembare drang om te knutselen. Zijn naam: Antoon van Mullekom. Zijn droom: een mestmachine die niet alleen stikstofproblemen oplost, maar ook de CO2-uitstoot van boerenbedrijven drastisch vermindert. DE BOER, DE UITVINDER EN DE BLOEMPOT DIE DE WERELD MOET REDDEN ANTOON VAN MULLEKOM: Tot 17% meer opbrengst, aanzienlijk minder nitraat in het grondwater en, jawel, minder CO2-uitstoot. Boeren hoeven bovendien nauwelijks nog kunstmest te kopen. “1 kilo kunstmest levert 3,6 kilo CO2-uitstoot op,” zegt Antoon. “De grootste kunstmestfabriek van Nederland verbruikt in z’n eentje 5% van het nationale aardgas. En toch noemt niemand dát een piekbelaster.” Hij haalt er graag cijfers bij – net genoeg om geloofwaardig te klinken. Voor Antoon is de conclusie simpel: niet minder koeien, maar slimmere machines. Innovaties in plaats van krimp. Net zoals auto’s de afgelopen decennia schoner werden zonder dat we allemaal te voet naar ons werk moesten, kan de landbouw volgens hem verduurzamen zonder boeren de nek om te draaien. De politiek versus de praktijk Maar probeer dat maar eens in Brussel of Den Haag uitgelegd te krijgen. Daar gelooft men liever in tabellen: 170 kilo stikstof per hectare, de rest is overschot. Punt. Antoon ziet het anders. “Je kunt wel 25% van de boeren uitkopen, maar die andere 75% vervuilt nog steeds. Je moet zorgen dat die mest níet vervuilt. Dáár ligt de oplossing.” Hij zegt het droog, maar je voelt de frustratie. Het woord wetenschappelijk valt regelmatig, meestal gevolgd door een zucht. Want ja, er zijn onderzoeken geweest – samen met studenten van de agrarische hogeschool in Dronten. Die bevestigden zijn bevindingen. Maar of het nu lobby’s zijn, staatsinkomsten uit kunstmest of gewoon ouderwetse traagheid: zijn systeem is nooit echt doorgebroken. DOOR PETER VAN GESTEL
RkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5