44 Simpele China-watchers die een vooruitblik op het jaar schrijven hebben altijd drie handvatten om zich aan vast te klampen: de vijfjarenplannen, de bijeenkomst van de communistische partijtop -het Plenum- en de Centrale Economische Werkconferentie. Want uit ervaring weten we: als de partijtop iets wil, dan gaan door heel China acht miljoen ambtenaren aan het werk om dat voor elkaar te krijgen. Wie in China’s overheidsapparaat carrière wil maken moet leveren. En daarom zijn er over China ook zoveel anekdotes hoe ver de ambtenarij gaat om door hogerhand opgelegde doelen te halen. Een van mijn favoriete verhalen gaat over milieuambtenaren in Xi’an. In 2016 werd een oekaze uitgevaardigd om de smog in China’s grote steden terug te dringen. Nergens leek dat zo goed te lukken als in Xi’an. De cijfers die de meetpunten in de stad registreerden waren zo goed, dat vanuit het ministerie van milieu in Beijing een afvaardiging op het vliegtuig werd gezet om met eigen ogen te zien hoe ze dat voor elkaar kregen. Bij aankomst in Xi’an was het de milieuambtenaren wel opgevallen dat de lucht helemaal niet zoveel schoner leek dan in andere steden. Na veel vijven en zessen bleek dat lokale ambtenaren een flinke dot katoen voor de sensoren hadden geplaatst. Meerdere ambtenaren werden tot een celstraf veroordeeld omdat ze hadden gedaan wat hun baas hen vroeg: koste wat het kost de cijfers van luchtverontreiniging omlaag brengen. Dit jaar is het voorspellen wat de nabije toekomst brengt helemaal een hachelijke kwestie. Dat heeft niet zozeer te maken met wat er allemaal in Beijing wordt bekokstoofd, alswel in Washington D.C.. Met Donald Trump in het Witte Huis is het onmogelijk met grote stelligheid iets over de nabije toekomst te beweren, of het moet zijn dat het een onvoorspelbaar jaar gaat worden. Het Jaar van de houten Slang zou transformatie en wijsheid moeten brengen. Verandering is zonder twijfel op komst. Wijsheid om te begrijpen wat op ons afkomt is welkom. EEN DING IS ZEKER: 2025 WORDT EEN JAAR VAN ONZEKERHEID Twee voorbeelden ter illustratie. Eerst zei Trump dat hij importheffingen op Made in China zou verhogen tot minimaal 60%: “tariffs are the most beautiful words”. Daarna had hij het plotseling over 10%, tenzij China zou helpen de smokkel van fentanyl onmogelijk te maken. De Verenigde Staten beschouwen China als de grootste bedreiging voor hun nationale veiligheid, maar Trump koos fentanyl uit als prioriteit. Tweede voorbeeld is TikTok. Het was Trump die in 2020 als eerste aandrong op een gedwongen verkoop van de app aan een niet-Chinese (lees: Amerikaanse) eigenaar. De vorige president Biden tekende in 2024 een wet die dat mogelijk zou moeten maken: verkoop of verdwijn! In de 270 dagen die hij daarvoor respijt gaf deed TikTok-eigenaar ByteDance niets. En op de dag dat Trump het Witte Huis betrok schortte hij de wet op om alsnog tot een oplossing te komen. Een volledige verkoop is ook niet langer nodig; een joint venture is nu blijkbaar voldoende. Kortom, we weten het niet en de kans bestaat dat Trump het zelf ook nog niet weet. Chinese economie Vorig jaar schreef ik dat de Chinese economische motor haperde. Dat is nog steeds zo. Uiteindelijk eindigde het economisch groeicijfer dankzij een sterk vierde kwartaal keurig op de geprognosticeerde plus van 5%. Maar ik verdenk overijverige ambtenaren ervan een flinke dot katoen op de economische indicatoren te hebben gelegd. Sommige analisten menen zelfs dat we in 2024 getuige zijn geweest van Peak China. Dat wil zeggen: een keerpunt waarin een periode van structurele groei omslaat in een periode van economische krimp. Zo erg is het denk ik niet. Potentie voor groei is er nog steeds als China erin slaagt de arbeidsproductiviteit te verhogen. DOOR FRED SENGERS
RkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5