PROMZ VAK 04-2024

SPECIAL: MERKEN VAKBLAD VOOR INTERMEDIAIRS VAN PROMOTIONELE PRODUCTEN EN DIENSTEN IN NEDERLAND EN BELGIË www.promzvak.nl Verschijnt tweemaandelijks - oktober/november 2024 - nummer 6 vak

5 2024 - nummer 6 - promzvak.nl COMMENTAAR DOOR PETER VAN GESTEL (PETER.VANGESTEL@HETPORTAAL.COM) vak 9 ONAFHANKELIJK? Als vakblad proberen we onafhankelijk te rapporteren over wat er in onze branche aan de hand is. Maar is dit wel zo onafhankelijk? Ik denk van niet. We zijn onderdeel van de branche, mede gezien het feit dat we ook belangen hebben in die branche, onder meer door beurzen te organiseren. Redactie en commercie zijn weliswaar gescheiden, toch houd je bewust of onbewust rekening met ‘de markt’. We proberen daar ook middenin te staan. Vaak weten we op de redactie al lang van nieuwtjes, maar we schrijven ze op verzoek van het betreffende bedrijf of de betreffende persoon nog niet op. We zouden immers geen klant meer overhouden. En hoe erg is het, als je de afspraak kunt maken dat je het nieuwtje als eerste mag plaatsen een paar weken later? Onafhankelijk? Nee, dus. Maar wel zuiver van motief. Althans, dat proberen we wel te zijn. Ook als dat commercieel even niet zo goed uitkomt. Ik kan er voldoende voorbeelden van geven. Laatst kreeg ik het verwijt dat we in onze bladen artikelen plaatsen of een bepaalde toon hanteren, die ten faveure zou zijn van één van onze beurzen. Toegegeven, ik ben iemand die graag wat extra olie op het vuur gooit door een persoonlijke mening in mijn stukjes te verwerken. Maar onze eigen producten promoten over de rug van anderen, is nimmer mijn bedoeling. Mocht ik dit wel gedaan hebben, dan was dat zeker niet bewust en bied ik hiervoor mijn excuses aan. Nogmaals, ik denk niet dat onafhankelijke (vakblad)journalistiek bestaat. Ik denk echter dat zuivere motieven binnen de journalistiek wel degelijk bestaan.

XXXX 6 I N H O U D vak C O L O F O N PromZ Vak Het Portaal Media B.V. Veerdijk 40-H, 1531 MS Wormer Tel: +31 (0)75-6475747, e-mail: traffic@hetportaal.com Hoofdredactie: Peter van Gestel Veerdijk 40-H, 1531 MS Wormer Mob: +31 (0)6-33637794 E-mail: peter.vangestel@hetportaal.com Redactionele medewerkers: Lisette Erdtsieck, Ed van Eunen, Allard Frederiks, Suzanne Jacobs, Judith Munster, Ad van Poppel, Ruud Slierings, Wally Cartigny, Marjolein Straatman, Fred Sengers. Bladmanagement: John M. Swaab Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-54994998 E-mail: john.swaab@hetportaal.com Advertentie-acquisitie: Ferry Aaftink Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-12643168 E-mail: ferry.aaftink@hetportaal.com Bettina Nettelbeck Mob: +49 (0)173-1933919 E-mail: bettina.nettelbeck@hetportaal.com Katharina Bütow Mob: +31 (0)6 25392460 E-mail: katharina.buetow@hetportaal.com Simone Keijzers Mob: +31 (0)6-18255325 E-mail: simone.keijzers@-hetportaal.com Productie/traffic: Monique Zijlstra Tel: +31 (0)75-6475747 E-mail: traffic@hetportaal.com Vormgeving en DTP: Finnmedia.nl Coverontwerp: Snars Beeldmateriaal: Ad Boogaard, Robbert Morsman, Creative Owl Media, iStockphoto Druk: Real Concepts B.V., Velp Abonnementen: PromZ Vak is kosteloos voor personen die kunnen aantonen werkzaam te zijn als of bij toeleveranciers en distributeurs van relatiegeschenken en promotionele producten en diensten in Nederland en België. ©Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Onze magazines worden gedrukt op FSC gecertificeerd papier. Geef ze door aan collega's of gooi ze na lezen aub in de papierbak. 20 Wie zegt wat in dit nummer? <9> Supplier vs. intermediair <10> Albert van der Veen: “Als je sustainable wilt zijn, moet je de tent sluiten”. <12> 100-jarige Fristads: echt duurzame werkkleding uit Zweden. <20> BergHOFF legt focus op duurzaamheid. <28> Welk promotioneel product ligt er in de keukenla? <32> Chinese merken in Nederland: Black Myth Wukong. <34> Social Brand Club: een multichannel merkenhuis. <38> Brancheverenigingen in Europa: wie doet wat? <40> Seizoensgebonden promoties. <52> Column Ed van Eunen. <55> Terugblik The Supplierdays. <56> De ‘groentjes’ spotten nieuwe producten. <59> NextGen <60> Je online vindbaarheid vergroten door middel van AI. <62> New ProductZ <66> NoteZ <74> Merken special: • Laila Lemmer, Brand director van PF Concept over merken. <78> • Het belang van merken in loyalty. <83> Bedrijfsprofielen <88> 32 52 60 83

WIE ZEGT WAT IN DIT NUMMER? IK ZEG WEL EENS DAT WE EIGENLIJK ZOUDEN MOETEN STOPPEN MET DEZE INDUSTRIE WANT ER MOET EEN SYSTEM CHANGE KOMEN. MAAR ZOLANG EINDKLANTEN PROMOTIONELE PRODUCTEN EN GIFTS KOPEN, LATEN WIJ DAN EEN AANBIEDER ZIJN MET EEN ZO LAAG MOGELIJKE IMPACT. (Albert van der Veen, XD Connects, pag. 15) ER ZIJN VEEL TAKEN WAAR ONZE VERENIGING ZICH OP RICHT, MAAR DE BELANGRIJKSTE IS OM DE INDUSTRIE POSITIEF TE PROMOTEN NAAR ALLE BELANGHEBBENDEN, MET NAME NAAR DE EINDKLANTEN. (Joop van Veelen, voorzitter PPP, pag . 41) IN 2022 HEBBEN WE DE NIEUWE POLO’S GELEVERD. DEZE BESTAAN VOOR 15% UIT CLOSED LOOP CONTENT. DIT WORDT AANGEVULD MET NIEUW MATERIAAL OM ZO DE KWALITEIT TE KUNNEN BLIJVEN WAARBORGEN. ONS DOEL IS UITERAARD OM DAT PERCENTAGE STEEDS HOGER TE KRIJGEN. (Heleen Westerhoff, Fristads, pag. 23) AI is met de juiste zoekvraag in staat om in zeer korte tijd met veel verschillende opties, combinaties en oplossingen te komen voor content. Oplossingen, waar het menselijk brein soms nog helemaal niet aan heeft gedacht. (Max Schwertl, head SEO, WP SEO AI, pag. 63) IK VERWACHT DAT TECHNOLOGIE, MET NAME AI, EEN STEEDS GROTERE ROL ZAL SPELEN IN HET OPTIMALISEREN VAN PROCESSEN. (Ronald van der Gaag, Attentives, pag. 10) 9 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

10 Intermediair en supplier. Vijf dezelfde vragen. Aan een supplier en een intermediair, die van tevoren niet weten wie de ander is die antwoordt. Hoe kijken zij, ieder vanuit hun eigen situatie, naar de branche? In deze aflevering: Ronald van der Gaag (Attentives) en Jim Woerdman (IZY Bottles). Welke trend/ontwikkeling is in jouw ogen onontkoombaar voor de branche? ‘Het is onvermijdelijk dat we meer met AI te maken gaan krijgen, zoals in de rest van de wereld. Met AI kun je veel tijd besparen, uitgebreide analyses maken, brainstormen, pakkende teksten schrijven en de meest realistische beelden creëren. Het is grappig om te zien dat er steeds meer teksten en posts in de branche met AI worden geschreven, omdat je bepaalde woorden en zinnen herkent. Ik ben benieuwd hoeveel effect AI op de branche zal krijgen en in hoeverre het de ‘personal touch’ en de gunning in ons vak met klanten, leveranciers en op beurzen zal beïnvloeden.’ Hoe kijk je terug op 2024, in zakelijk opzicht? Wat ging goed? Wat had je liever anders gezien? ‘In september 2024 bestond Attentives vijf jaar! Dat was een mooie mijlpaal en ik ben trots op waar Attentives nu staat. We zijn voor het eerst genomineerd voor “Leverancier van het Jaar” en hebben daar heel leuke reacties op ontvangen, waarvoor dank! De afgelopen vijf jaren waren een mix van slechte en heel goede jaren. In 2022 heb ik een aantal lastige beslissingen genomen, waaronder het beëindigen van de samenwerking met een klant die een aanzienlijk deel van de omzet vertegenwoordigde. Dat heeft in 2023 voor wat onrust gezorgd, maar ik kan nu zeggen dat het de juiste beslissing is geweest. En het mooie is dat ik nog steeds goed contact heb met die klant. 2024 is een heel goed jaar. Vooral qua ontwikkeling en naamsbekendheid. Attentives heeft een goede en gezonde basis om te zorgen dat klanten in de toekomst steeds weer originele producten kunnen leveren. We hebben geweldige loyale klanten, die ons meer zien als partner dan als leverancier. Dan leer je je klanten steeds beter kennen en worden de projecten ook steeds leuker. Het contact met toeleveranciers en partners is ook heel goed en daarmee willen we verder bouwen.’ Wat zijn je zakelijke verwachtingen voor het nieuwe jaar? ‘Er liggen leuke plannen klaar voor het nieuwe jaar. Het belangrijkste is dat we blijven investeren om onze bestaande klanten optimaal te helpen met hun marketingmaterialen en dat we ze blijven verrassen met originele en creatieve ideeën. De vraag naar innovatieve, oplossingsgerichte dienstverlening zal blijven groeien. Ik verwacht dat technologie, met name AI, een steeds grotere rol zal spelen in het optimaliseren van processen.’ Zonder welk merk kun je niet? ‘Puur praktisch gezien kan ik niet zonder Apple, Google Workspace en Salesforce. De naadloze samenwerking en efficiëntie die deze tools bieden, zijn belangrijk voor onze workflow. Voor mij persoonlijk is Spotify een geweldig merk waar ik eigenlijk niet zonder kan.’ Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? ‘Dit is gevaarlijk, want ik ken mensen die echt ’s nachts voor de deur kunnen staan. Het antwoord dat ik meestal geef is een hele goede – échte – pizza Margherita.’ ‘Het is onvermijdelijk dat we meer met AI te maken gaan krijgen’ Ronald van der Gaag Attentives DOOR ALLARD FREDRIKS

9 ‘Met een blanco product kom je niet meer weg’ Jim Woerdman IZY Bottles Welke trend/ontwikkeling is in jouw ogen onontkoombaar voor de branche? ‘De belangrijkste trend die wij de laatste jaren zien is het personaliseren. Met een ‘blanco’ product – in ons geval de thermosfles of thermosmug – kom je tegenwoordig niet meer weg. Die trend is al zover doorgezet dat bedrijven hun gehele huisstijl om het product willen hebben. Daarnaast zijn snelheid en levertijd heel belangrijk geworden. Om klanten te kunnen blijven helpen moesten wij de productie en afwerking naar Europa halen. Hier hebben we op ingespeeld met onze 360 graden 3D-printer. Daarmee kunnen we onze thermosflessen en thermosmokken volledig 360 graden printen, en dus helemaal personaliseren naar de wens van de klant. Deze printers hebben wij gewoon in ons magazijn in Nederland staan, en daardoor kunnen we binnen één tot twee weken leveren.’ Hoe kijk je terug op 2024, in zakelijk opzicht? Wat ging goed? Wat had je liever anders gezien? ‘2024 is voor ons weer een uitzonderlijk goed jaar geweest. We zijn al jaren op rij flink aan het groeien, en dat houden we graag zo vast. Wel merken we dat onze focus steeds meer aan het veranderen is. Van een retail-focus zijn we het afgelopen jaar naar een relatiegeschenk-focus gegaan, en van een Nederland-focus zijn we naar een Benelux/ DACH-focus gegaan. Wat dit jaar uitzonderlijk goed is gegaan, is het opzetten van een eigen productiefaciliteit. Waar we eerst de bedrukte IZY’s in onze fabriek in het Verre Oosten lieten drukken, doen we dit nu in-house, in ons magazijn. Daarvoor hebben we veel hordes moeten nemen. Een en ander is niet zonder stress gegaan en dat had ik persoonlijk graag anders gezien. Dat heeft me ook doen inzien dat de balans tussen werk en privé ontzettend belangrijk is.’ Wat zijn je zakelijke verwachtingen voor het nieuwe jaar? ‘Voor 2025 hebben we weer hoge verwachtingen. Dankzij onze 360 graden 3D-printer kunnen we letterlijk voor iedere klant iets unieks maken, met een printtechniek die de klant nog nooit gezien heeft, volledig naadloos en met reliëf. Dit hebben we in september op The Supplierdays kenbaar gemaakt, en de aanvragen vliegen ons om de oren. Het kan niet anders dan dat 2025 een topjaar gaat worden, en we gaan er voor.’ Zonder welk merk kun je niet? ‘Om de hele dag productief te blijven zijn er eigenlijk twee merken waar ik niet zonder kan: Douwe Egberts en Apple. Douwe Egberts om de vroege ochtenduurtjes en de late avonduurtjes nog productief te blijven en veel uren op een dag te kunnen maken. En Apple omdat ze mij waar ik ook ben up-to-date houden, en ik dankzij mijn iMac, MacBook of iPhone altijd bezig kan zijn.’ Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? ‘Het liefst voor helemaal niets! Na een dag lang werken vind ik het heerlijk om naar bed te gaan en mijn uurtjes te maken. Maar mocht ik dan echt wakker gemaakt moeten worden, dan het liefst om me klaar te maken om op vakantie te gaan.’ 11 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

12 Albert van der Veen DOOR LISETTE ERDTSIECK

8 Hoe ben jij in deze branche terecht gekomen? “Ik kom oorspronkelijk uit Hoogeveen, Drenthe, en ik was 19 jaar toen ik de studie Small Business in Haarlem ging doen. Het ondernemerschap zat er bij mij altijd al in, ik had altijd m’n eigen handeltjes. Ik wist alleen niet in welke branche ik aan de slag zou gaan. Ik moest voor mijn studie een stage lopen in het buitenland en omdat in 1994 het WK voetbal in Amerika werd gehouden, had ik daar m’n zinnen op gezet. En zo kwam ik terecht bij Polyflame, nu PF Concept, in Amerika.’ Xindao “Bij PF Concept werkte ik aanvankelijk als assistent productmanager. Op mijn eerste werkdag zat ik al in het vliegtuig naar Taipei! Een half jaar later ging de dienstdoende productmanager met pensioen en kreeg ik zijn functie. Zo ben ik binnen PF Concept samen met het bedrijf verder gegroeid en werd ik op een gegeven moment directeur product en marketing. Ik heb er veel geleerd. In 2010 nam ik ontslag omdat het tijd was voor iets nieuws. Ik werd toen ceo van Xindao, wat sinds 2022 XD Connects is geworden. Xindao was in 1986 opgericht door drie studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam die marktonderzoek deden in Shanghai. Zij hebben dit mooie bedrijf in promoAlbert van der Veen noemt zichzelf een gevoelsman met een sterke mening. De ceo van XD Connects, voorheen Xindao, houdt van snelle beslissingen en korte lijntjes in een bedrijf met intussen meer dan 700 mensen. Belangrijk vindt hij dat het ondernemerschap zichtbaar blijft, en dat de deuren wagenwijd openstaan voor nieuwe input van een jongere generatie. De wereld van promotional gifts moet volgens hem veranderen, anders is er geen toekomst. Daarom wordt er bij XD Connects volop pionierswerk verricht ‘to change the way we give’. ALBERT VAN DER VEEN VAN XD CONNECTS ‘ALS JE SUSTAINABLE WILT ZIJN, MOET JE DE TENT SLUITEN’ tionele producten opgezet en uitgebouwd. In 2010 hebben zij mij aangenomen - en daarmee hun eigen baas - omdat het bedrijf na 25 jaar onder hun leiding vers bloed nodig had om ook in de toekomst succesvol te blijven. Ik zag dit als een uitdaging en heb me toen ingekocht. Vervolgens ben ik 5 jaar naar Shanghai gegaan met mijn gezin. Mijn dochters waren toen vier en zes jaar oud. Een van de redenen om op die manier bij Xindao te starten was om op afstand aan elkaar te wennen. In 2017 hebben we het bedrijf voor het eerst verkocht aan een private equity, en dat was het moment dat zij eruit zijn gestapt.” Had je een andere visie dan zij hadden? “Nee, de samenwerking was heel goed geweest maar het bedrijf is gewoon heel erg gegroeid. Toen ik kwam in 2010 was onze omzet 16 miljoen euro, nu 160 miljoen. Daar hebben we met elkaar hard aan gewerkt.” Snelheid “Vanaf 2017 had ik het gevoel dat ik het bedrijf echt naar m’n hand kon zetten en 100 procent mijn eigen gevoel kon volgen. Ik ben een entrepreneur, een gevoelsman. Ik neem snel mijn beslissingen. Als er bijvoorbeeld iemand binnenkomt voor een sollicitatiegesprek weet ik meteen: ja 13 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

8 ‘Als je sustainable wilt zijn, moet je de tent sluiten’ of nee. Ik doe alles op gevoel. Mensen, relaties, producten… ik ben best naïef wat dat betreft. Maar gevoel is ook snel schakelen, korte lijntjes. Geen ellenlange vergaderingen voor mij. Dat is vooral het succes van dit bedrijf, onze snelheid. We hebben in de eerste plaats natuurlijk heel goede mensen, maar waar andere bedrijven weken over doen, dat beslissen wij in vijf minuten. Het ondernemerschap zit nog steeds in het bedrijf. Maar een nieuwe visie is niet iets wat van de ene op de andere dag ontstaat en ingezet kan worden. In 2022 hebben we de naamsverandering van Xindao naar XD Connects ingevoerd en intern ons ESG (Environmental, Social and Governance) plan geïmplementeerd. Wil je de hele cyclus van een product transparant in kaart brengen, van cradle to grave en afterlife, dan ben je zo’n anderhalf jaar verder. De grootste footprint zit in de productie en materialen. Je kunt je collectie opschonen, maar wat doe je vervolgens met je voorraden? Dat kost tijd en is bovendien een grote kostenpost. Maar wij denken dat de verduurzaming van de branche de richting is om op te gaan, daar kiezen we 100 procent voor. Dan heb ik het over aantoonbaar gerecycled materiaal met een lagere impact. Ik denk dat als je deze switch niet maakt als leverancier, dat je over 10 jaar geen bestaansrecht meer hebt. De nieuwe generatie is veel milieubewuster dan wij zijn.” Verboden woord Kun je iets meer vertellen over jullie visie op duurzaamheid? “Het woord sustainable is verboden hier op kantoor. Wat is en wat betekent sustainable? Het is zo’n uitgekauwd begrip geworden en heeft daardoor weinig betekenis meer. We kunnen alleen iets produceren met gerecyclede materialen om het minder ‘CO2 impact’ te laten hebben. Ik vind organic cotton ook niet duurzaam want je hebt nog steeds veel grond nodig en veel water. We zitten in een industrie die vervuilend is: 90 procent van de producten in deze industrie is prullaria. Maar de overwegingen daarover, over de impact van promotionele producten op het milieu, zit in ons bedrijfs-DNA. In 2014 zijn we bijvoorbeeld al begonnen met een jassenlijn van gerecycled materiaal, maar toen waren we nog iets te vroeg. Het is heel belangrijk dat je zelf ook dat gevoel hebt dat er verandering nodig is, anders wordt het voor de bühne en dan wordt het al snel greenwashing. Dan ga je op het eerste beste kruispunt toch voor het commercieel aantrekkelijke kiezen.” Kun jij dat goed rijmen met elkaar, enerzijds vervuilen, anderzijds een goede toekomst nastreven? “Ik zeg wel eens dat we eigenlijk zouden moeten stoppen met deze industrie want er moet een system change komen. Maar zolang eindklanten promotionele producten en gifts kopen, laten wij dan een aanbieder zijn met een zo laag mogelijke impact. Onze slogan is dan ook 'Changing the way we give'. We hopen dat klanten misschien iets minder frequent geven maar kiezen voor iets duurdere maar mooie producten met lagere impact die de ontvanger ook echt waardeert en gebruikt. Dus we zijn continu bezig met plannen hoe we, ondanks de groei van het bedrijf, onze uitstoot kunnen reduceren en wat overblijft te compenseren.” Impact Wat doen jullie concreet om de impact te verkleinen? “We hebben het CO2 gebruik van het hele bedrijf in kaart. We weten - scope 1 tot en met 3 (de drie categorieën van broeikasgasuitstoot die bedrijven moeten meten en verminderen om het klimaat te beschermen, red.) - wat voor footprint we achterlaten. In 2021 zijn we gestart met een plan van aanpak om in 2030 CO2 neutraal te zijn. Dan moet 95 procent van onze collectie van low impact materialen zijn. Deze strategie passen we ook toe op textiel met ons vorig jaar geïntroduceerde merk Iqoniq, textiel van monomateriaal en met het digitale product paspoort. Daar ben ik erg trots op want dat is pionierswerk. Voor onze hele collectie geldt: een klant kan ook beslissen op basis van de footprint van een product in plaats van alleen op basis van prijs of design. Dat is de transparantie die we beogen. Onze productieketen moet aan de sociale audit norm voldoen die we hebben gezet met ons ESG plan. Je begint ergens, en als je daar serieus mee bezig gaat dan krijg je steeds meer data en maak je bewuste keuzes bij nieuwe productontwikkeling. Wat je aandacht geeft groeit.” Zie jij de toekomst van de industrie hoopvol? “Er zullen in de komende vijf tot tien jaar veel ontwikkelingen in de branche plaatsvinden, net zoals die er bijvoorbeeld in de afgelopen twintig jaar zijn geweest. Dat is een natuurlijke beweging die doorgaat. Er zou wel een risico kunnen schuilen in het feit dat we zo afhankelijk zijn van China, met alle politieke ontwikkelingen. Onze hele industrie is nog gedwongen om in China te kopen omdat een product gemiddeld uit tien componenten bestaat en daar zijn de fabrieken die het hele product met alle onder15 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

8 ‘Als je sustainable wilt zijn, moet je de tent sluiten’ delen in elkaar zetten. Ik kan geen powerbank in Europa produceren. Maar ik zie dat op dit moment niet als een beer op de weg.” Op welke producten ben je bijzonder trots? “Zoveel! Bijvoorbeeld de Bobby tassen van XD-design binnen het anti-diefstal thema. Daar hebben we een hele collectie omheen gebouwd in onze ontwerpstudio in Shanghai. Ik ben heel trots op de lancering van textielmerk Iqoniq dat aanslaat in een markt die vol zit met textielaanbieders. Het gaat er steeds om dat je een goed verhaal hebt, want in wezen is de diversiteit aan producten beperkt. Ik ben trots op de acquisitie van Vinga in Zweden. Zij hebben lifestyle artikelen die goed bij ons bedrijf passen. We zijn bezig hun giftcard concept uit te rollen, wat nog best gecompliceerd is wat betreft wet- en regelgeving. Een giftcard is natuurlijk een typisch low impact product. Ook hebben we koptelefoons die je helemaal uit elkaar kunt halen om de onderdelen, die we op voorraad hebben, te vervangen. Ik ben vooral heel trots dat we steeds iets nieuws introduceren dat past binnen onze visie. Het feit dat we vijf keer achter elkaar Supplier of the Year zijn geworden zegt daar ook wel iets over, dat is echt een compliment aan het hele bedrijf!” People manager Als je jezelf als ceo zou moeten omschrijven, wat is dan kenmerkend? “Ik denk dat ik mensen energie kan geven. Ik ben een people manager. Ik denk wel dat ik veel verlang van mensen, omdat ik dat ook van mezelf eis. Ik zit aan de ene kant nog bovenop wat er gebeurt in het bedrijf, ik ben analytisch van aard en ken mijn cijfers, anderzijds kan ik ook delegeren en me niet meer druk maken om alles. Er heerst een normale werkcultuur met korte lijntjes, mijn deur staat altijd open, we doen het met elkaar. Ik laat het ondernemerschap in het bedrijf.” Hoe ziet jouw werkend leven er over het algemeen uit? “Ik ben geen workaholic, dat wil zeggen dat ik mijn uren maak maar niet dag en nacht met mijn werk bezig ben. Ik werk altijd op kantoor, thuiswerken zit niet in mijn genen. Daarin ben ik wel een beetje conservatief, ook wat werknemers betreft: we zijn een servicegericht bedrijf, dan moet je er bovenop zitten. Ik ben hier onder de mensen, voel en hoor wat er gebeurt. Ik vind marketing en productontwikkeling erg leuk om me mee te bemoeien, maar de functie van ceo vraagt vaak andere dingen van je zoals rapporteren naar private equity bedrijven, meetings met HR en andere afdelingen. Ik reis ook minder vaak dan voorheen; met de kantoren in het 17 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

9 ‘Als je sustainable wilt zijn, moet je de tent sluiten’ buitenland heb ik vooral online meetings. Overal hebben we goede mensen werken dus dat loopt wel.” Wat vind je zelf je sterke en minder sterke eigenschappen? “Mijn sterke punten zijn dat ik heel snel besluiten kan nemen en dat ik in principe met iedereen goed op kan schieten. Ik respecteer iedereen: wat je geeft is wat je krijgt. Minder sterk is dat ik wat ongeduldig ben, veeleisend en onrustig en misschien iets teveel bepalend. Ik heb wel een sterke mening. Dat heeft me ook gebracht waar ik ben. Ik wilde altijd in het buitenland wonen en ik heb in het buitenland gewoond. Ik wilde in Aerdenhout en omstreken wonen en ik woon er nu. Als je vastberaden bent, zie je misschien kansen die anderen niet zien. Dat zit in wie ik ben.” Shanghai Je bent in 2010 met je gezin naar Shanghai verhuisd, hoe was dat? “We hebben een waanzinnige vijf jaar gehad daar. Als gezin begin je ergens opnieuw, maak je nieuwe vrienden, en maak je samen nieuwe dingen mee. Dat is heel gezond, denk ik. We houden erg van reizen en het ervaren van andere culturen. Shanghai is natuurlijk een metropool met 24 miljoen mensen, dus dat is niet het echte China. Je leeft in een luxe bubbel met andere expats, met een chauffeur en hulp in huis. De kinderen waren toen vier en zes jaar oud en gingen naar een internationale school. Inmiddels is de oudste 20 en doet de Hogere Hotelschool in Amsterdam en de jongste van 18 heeft na haar vwo een tussenjaar genomen en werkt.” Stel dat je dit niet was geworden, wat dan wel? “Vroeger wilde ik altijd straaljagerpiloot worden, of beroepsmilitair of profvoetballer! Maar zoals ik nu in het leven sta, en realistischer ben, dan zou het iets anders zijn met producten, misschien architect of interieur designer. Ik vind producten, kleuren en stoffen leuk. Waar andere mannen dat graag aan hun partner overlaten, vind ik het juist heel leuk om bij de inrichting van een huis betrokken te zijn. Voetbalmakelaar lijkt me trouwens ook wel wat.” Wat zijn je hobby’s? “Ik sport graag, voetballen, hardlopen, padellen. Ik hou erg van reizen met een goede afwisseling van reuring en rust. We hebben een fijn huis in Zuid Frankrijk, maar ik wil niet verplicht zijn daar elke vakantie heen te gaan. We houden van actieve vakanties, rondreizen door Azië of Amerika bijvoorbeeld, andere werelddelen en culturen spreken me aan. Ik kan niet lang niets doen of op één plek zitten. Wat betreft reizen en belevenissen ben ik niet snel verzadigd. Verder heb ik geen hobby’s… Ik zou nu ook niet weten hoe ik mijn dag in zou delen als ik dit werk niet meer zou doen. Ik blijf doorgaan zolang ik er plezier in heb en laat me inspireren door andere generaties.” Positieve stemming Wat geeft jou zelf de energie, de drive om aan de slag te gaan? “Ik wil met leuke mensen leuke dingen doen. En dat is wat ik doe. Een dag is geslaagd als ik energized ben, een positieve stemming heb gevoeld, bijvoorbeeld door een goede meeting of een inspirerend persoon of door een lezing. Als de resultaten goed zijn helpt dat natuurlijk ook. Het is een heel mooi bedrijf met een gemoedelijke cultuur en ik probeer dat door te zetten. Ik vind de branche en de producten leuk door de diversiteit. Het zijn mooie big boy toy producten. Het geeft me ook energie dat de visie en strategie die we hebben ingezet helemaal ingebed is in de bedrijfscultuur en dat dat werkt. Belangrijk is om nederig te blijven en iedere keer proberen het beter te doen.” Vind je het belangrijk dat XD Connects nog veel groter wordt? “Niet als doel op zich, het is een resultaat. We zijn onderdeel van private equity dus wat dat betreft moet je wel blijven presteren. Groeien en investeren is natuurlijk belangrijk. Maar méér méér méér is het begin van het einde van de wereld. Dus daar moeten we vanaf. Wat we doen moet resultaat hebben en uiteindelijk betekent dat wel of niet meer winst.” "Als je vastberaden bent, zie je misschien kansen die anderen niet zien." 19 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

20 DOOR JUDITH MUNSTER

8 Het honderdjarige jubileum zal waarschijnlijk gevierd worden op een manier die bij Fristads past, denken Hugo en Heleen. Aan de ene kant ingetogen en bescheiden, aan de andere kant professioneel en tot in de puntjes verzorgd. Het verhaal van hét workwear merk uit Zweden begint bij John Magnusson uit het kleine dorpje Fristad. Hij was het die in 1925 het bedrijf in werkkleding begon. Op dat moment was de industrialisatie in volle gang, maar passende werkkleding was er niet. Magnusson wilde kleding uit Amerika importeren, maar zijn pogingen mislukten. ‘Dan doe ik het zelf wel’, dacht hij. En zo geschiedde. Magnusson ontwierp de kledingstukken en liet ze maken door naaisters uit de omgeving. In 1929 maakte Fristads, als eerste in Zweden, de spijkerbroek. Al snel vervaardigde Fristads duizenden kledingstukken die door heel Zweden werden verkocht. Om de vraag bij te houden kwamen er weverijen en werd er een fabriek gebouwd. In de jaren veertig ontwikkelde Magnusson een uitzonderlijk dicht en duurzaam katoenweefsel dat uitermate geschikt was voor werkkleding: FAS®-katoen. EPD “Dit oersterke materiaal gebruiken we nog steeds”, vertelt product specialist Hugo. “Uiteraard naast veel andere vernieuwende materialen. Het ontwikkelen van nieuwe Nog even en dan bestaat Fristads Workwear honderd jaar. Op het hoofdkantoor in Zweden zijn de voorbereidingen voor de jubileumviering al begonnen. Heleen Westerhoff en Hugo Vedder van Fristads Benelux kijken ernaar uit. “Het gaat een bijzonder - en duurzaam - jubileumjaar worden.” ÉCHT DUURZAME WERKKLEDING UIT ZWEDEN FRISTADS: materialen en het optimaliseren van processen, daar zijn we bij Fristads altijd mee bezig. Aan de ene kant om aan de behoeften van de klant te voldoen, denk aan comfort, veiligheid, slijtvastheid, goede pasvorm en noem maar op. Aan de andere kant om de impact op het milieu zo klein mogelijk te maken. Wist je dat Fristads in 2019 als eerste kledingbedrijf ter wereld een Environmental Product Declaration (EPD) heeft toegepast op kleding? Dankzij de EPD kan de milieu-impact van een product worden gemeten. Die impact kan vervolgens in elke fase van de keten verder worden geminimaliseerd. Inmiddels hebben we enorme stappen gemaakt in het verkleinen van onze footprint. In 2019 lanceerden we ook onze eerste Green Collectie, bestaande uit producten met EPD. Inmiddels hebben we al 350 verschillende artikelen in onze Green collectie.” Andere geschiedenis Wat werkkleding betreft heeft Nederland een andere geschiedenis dan de Scandinavische landen. Nederlanders gaven vroeger niet veel om speciale werkkleding, liever trokken ze ‘oude kleren’ aan. Daarom duurde het nog tot begin jaren negentig tot Fristads op de Nederlandse markt werd geïntroduceerd. In die tijd werd de kleding vooral bij ijzerwarengroothandels en technische groothandels verkocht. Inmiddels staat in Breda een prachtig bedrijfsgebouw met showroom. Vanuit hier worden ruim vijfhonderd 21 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

Écht duurzame werkkleding uit Zweden 8 dealers in de Benelux bediend en de maatwerkopdrachten voor directe klanten als Post NL, Securitas en Arriva verzorgd. Als product specialist verzorgt Hugo onder andere trainingen voor de dealers en de eindgebruikers. “De kleding beschikt vaak over zoveel moderne snufjes dat daar wel wat uitleg bij nodig is”, glimlacht hij. Daarnaast is hij namens Fristads aangesloten bij de NEN, de Normcommissie Circulair Textiel. “Heel veel bedrijven zeggen dat ze ‘groen’ zijn, maar zijn dat niet”, legt hij uit. “De rijksoverheid heeft daarom het beleidsprogramma circulair textiel 2020-2025 uitgebracht met als doel het voorkomen van greenwashing. Met de werkgroep ‘Circulair textiel’ van de NEN sluiten we hierbij aan. Het is belangrijk om producten en materialen zo lang mogelijk in de keten te houden. We richten ons op het maken van duidelijke definities en gebruik van normen, wetten, regels en richtlijnen rondom circulariteit en duurzaamheid van textiel. We zijn dus ook betrokken bij het ontwikkelen van normen en wetten. Intern deel ik onze bevindingen met het management in Zweden, zodat we als bedrijf snel op nieuwe wetten en regels kunnen anticiperen.” Oude polo’s in nieuwe polo’s Ook Heleen is product specialist, maar dan voor de Solutions-tak. Ze verzorgt custom made ‘solutions’ voor grotere eindklanten in zowel de overheids- als de commerciële sector. Daarbij wordt alles van A tot Z geregeld, van het ontwerp tot aan het leveren bij de vaak duizenden eindgebruikers thuis. Grote klanten vragen steeds vaker om duurzame kleding, merkt Heleen. Een mooi voorbeeld is de case van Post NL. “Ik werkte hier net twee weken toen Post NL ons benaderde met een speciale vraag. ‘We hebben 1500 kilo aan oude poloshirts en willen dat deze verwerkt worden in nieuwe polo’s. Kan dat?’” “We hadden het nog nooit gedaan”, vervolgt ze. “Dit was dé kans om stappen op het gebied van circulariteit te maken. Het was een hele zoektocht. Uiteindelijk hebben we in Spanje een bedrijf gevonden dat de polo’s kon vervezelen, waarna deze vezels deels worden vermengd met rPet en katoen. Daarna zijn we gaan testen met het nieuwe materiaal: garens gemaakt van oude vezels. Ons uitgangspunt was: we gaan niet inboeten op kwaliteit. De nieuwe polo’s mogen niet na tien keer dragen uit elkaar vallen. In tegendeel, ons credo is ‘meer doen, door minder te produceren’, oftewel des te langer de kleding meegaat, des te duurzamer het is.” “In 2022 hebben we de nieuwe polo’s geleverd. Deze bestaan voor 15% uit closed loop content. Dit wordt aangevuld met nieuw materiaal om zo de kwaliteit te kunnen blijven waarborgen. Ons doel is uiteraard om dat percentage steeds hoger te krijgen.” Closing the Loop Maar het verhaal was hiermee nog niet afgelopen. Want een percentage van 15% gerecycled materiaal in een nieuw kledingstuk, hoe bewijs je dat? “Inderdaad”, beaamt Hugo. “Dat was nog een dingetje. Uiteindelijk kwamen we na heel wat research uit bij een instituut in België die de bewijslast, oftewel de ‘Chain of Custody’ kan vastleggen. Elk onder23 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

Écht duurzame werkkleding uit Zweden 9 deel van het proces moeten we kunnen bewijzen, zodat we de hele loop kunnen certificeren. Het kostte veel tijd en moeite, maar we hébben het voor elkaar gekregen!” Heleen, trots: “Sinds dit voorjaar hebben we twee closed loop producten op voorraad, een dames- en herensweater, gemaakt van ingezamelde afgedragen Fristads-kleding. We zamelen oude kleding in bij klanten. Dat wordt gesorteerd in een recyclecentrum. Daarna wordt het versnipperd en geschredderd, waarna er vezels van worden gemaakt. Deze vezels worden vermengd met nieuwe vezels om er garens van te maken die voor 15% uit closed loop materiaal bestaan. Van de garens worden nieuwe materialen gefabriceerd en daar wordt weer nieuwe kleding van gemaakt.” Vanuit Fristads zijn er grote investeringen nodig om dit soort processen op te starten. “En daar staat het management volledig achter”, aldus een opgetogen Heleen. Zo zijn er nog wel meer zaken die de Fristads-medewerkers trots maken. De Zweedse workwear specialist beschikt bijvoorbeeld ook over de grootste collectie dameswerkkleding, in alle segmenten. “En die is hetzelfde geprijsd als de herenkleding”, vertelt Hugo. “We verkopen zelfs zwangerschapsbroeken. Onze boodschap is dan ook: duurzaamheid, circulariteit en inclusiviteit staan bij ons hoog in het vaandel.” REACT Onlangs presenteerde Fristads een nieuw initiatief, REACT. Heleen: “REACT is een verzamelnaam voor alle gebieden waarop Fristads het verschil wil maken. Zoals het ontwikkelen van duurzamere producten en het ontwikkelen van diensten om de levensduur van de producten te verlengen. Denk bijvoorbeeld aan een proces waarbij oude kleding wordt gewassen en gerepareerd en weer terug in voorraad wordt genomen. Een ander voorbeeld is het verwerken van restmateriaal in nieuwe materialen, zoals vilt, dat als isolatie of akoestisch materiaal in bijvoorbeeld de bouw kan worden gebruikt.” Een belangrijk onderdeel in de REACT-strategie is de kleding- inzamelbox die bij de dealers wordt neergezet en de ‘Let’s bring it BAG’ die aan eindklanten wordt verstrekt. Hugo: “Alles valt en staat natuurlijk met het informeren van, en samenwerken met, de klanten. Wat betreft het inzamelen en hergebruiken van kleding zijn wij de pioniers binnen de groep. Dat wordt natuurlijk ook wel ingegeven door wetgeving, zoals de UPV-wet. In Nederland zijn we verplicht om in te zamelen en te recyclen, vandaar dat we hierin best wel voorop lopen. Het zal niet lang meer duren voordat de rest van Europa volgt. Daarom wordt vanuit alle hoeken binnen de groep gekeken hoe wij het doen. Persoonlijk vind ik dat heel leuk. Bezig zijn met duurzaamheid is een passie geworden.” Heleen knikt instemmend: “Inderdaad, het geeft echt een boost.” Fristads in cijfers Fristads is de grootste fabrikant van werkkleding in Zweden. Het bedrijf is sinds 1992 beursgenoteerd en maakt sinds 2021 onderdeel uit van de Hultafors Group. Fristads heeft 600 medewerkers en meer dan 5.000 dealers & partners in ruim 22 Europese landen. Eén van de belangrijkste doelen van Fristads is ‘Respecteer de planeet’, daar is de gehele bedrijfsvoering op gericht. In 2007 sloot het bedrijf zich aan bij de Sweden Chemical Group om te helpen giftige chemicaliën door minder gevaarlijke alternatieven te vervangen. Ook is Fristads sinds 2018 aangesloten bij STICA, het Zweedse Textielinitiatief voor Klimaatactie. 25 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

DOOR PETER VAN GESTEL 28

8 De duurzame omslag bij BergHOFF begon al in 2019, voornamelijk gedreven door de vraag van de Nederlandse markt, vooral vanuit de kerstpakkettenbranche. Deze klanten wilden transparantie over de CO2-voetafdruk van de producten in hun pakketten. BergHOFF was destijds nog niet volop bezig met duurzaamheid, hoewel ze al enkele onthe-go-producten in hun assortiment hadden. Toch werd dit een katalysator voor verandering. "In samenwerking met de werkgeversorganisatie VOKA zijn we begonnen aan een opleiding om de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs) van de Verenigde Naties te behalen," vertelt Rutten. Dit traject van drie jaar was gericht op het behalen van tien doelstellingen per jaar, met als resultaat het UNITAR certificaat van de VN. Deze traject bracht niet alleen nieuwe inzichten, maar gaf ook richting aan het bedrijf. Dit leidde ook tot een nauwere samenwerking van BergHOFF Belgium en BergHOFF Worldwide, wat resulteerde in de ontwikkeling van producten die specifiek gericht zijn op duurzaamheid. Intussen zijn al hun productlijnen gemaakt uit gerecycled aluminium, roestvrij staal of plastics, en bovendien volledig PFAS-vrij. In de snel veranderende wereld van promotionele producten is duurzaamheid een steeds belangrijker thema. Voor veel distributeurs en fabrikanten betekent dit niet alleen een herziening van productieprocessen, maar ook van de manier waarop ze hun producten op de markt brengen. Rabin Houben en Hilde Rutten van BergHOFF delen hun ervaringen met deze transitie en de belangrijke stappen die ze hebben gezet om hun producten duurzamer en toekomstbestendiger te maken. BERGHOFF ZET IN OP DUURZAAMHEID EN MULTICHANNEL-WERKEN De uitdaging van gerecycled materiaal De keuze voor gerecycled aluminium en roestvrij staal was echter niet zonder uitdagingen. "Het is niet eenvoudig om deze materialen te verkrijgen en ze moeten aan bepaalde volumes voldoen," aldus Rutten. Het proces vereiste ook uitgebreide testprocedures en certificeringen. Toch bleek het een succes. De markt reageerde positief, en in 2023 is het volledige assortiment van kookpotten en pannen omgeschakeld naar gerecycled aluminium en roestvrij staal. De keuze voor gerecycled materiaal past bij de duurzame visie van BergHOFF, maar er zijn nog uitdagingen. Rutten wijst erop dat hoewel de producten recyclebaar zijn, het de vraag blijft of dit ook daadwerkelijk gebeurt in de praktijk. "Dat is een vraagstuk waar we mee voorstaan: hoe kunnen we recyclen verder ondersteunen?" Dit blijft een complex probleem, vooral omdat elk land anders omgaat met recycling. PFAS-vrije producten en verpakking Naast de overstap naar gerecyclede materialen, heeft BergHOFF ook volledig PFAS-vrije coatings geïmplementeerd in hun producten. Ook op het gebied van verpakkingen zet BergHOFF stappen. Ze hebben de overstap gemaakt naar volledig FSC-gecertificeerde, duurzame 29 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

9 BergHOFF zet in op duurzaamheid en multichannel-werken verpakkingen. Waar producten voorheen vaak in plastic blisterverpakkingen zaten, worden ze nu verpakt in geperst karton. "De herziening van de verpakking is gericht op het zoveel mogelijk vermijden van plastic, zonder de bescherming van het product in gevaar te brengen," legt Rutten uit. Hiermee heeft het bedrijf 90 tot 95% van hun verpakkingen plasticvrij gemaakt. Multichannel-werken en de online-markt Naast duurzaamheid speelt multichannel-werken een belangrijke rol in de bedrijfsstrategie van BergHOFF. "Vooral online (loyalty)platformen zijn een groeimarkt voor ons," zegt Houben. Met de opkomst van e-commerce is het belangrijk om aanwezig te zijn op meerdere kanalen en zo verschillende klantgroepen te bereiken. Dit geldt met name in Nederland, waar de kerstpakkettenmarkt stabiel blijft, maar er wel veranderingen zichtbaar zijn in de vraag van consumenten. "Mensen willen steeds minder onnodige producten en kiezen vaker voor kwaliteit en duurzaamheid," merkt Houben op. “Ook in de retail groeien we nog steeds met onze shop-in-shop oplossingen in onder meer kookwinkels.” De verschuiving naar meer bewuste consumenten wordt verder versterkt door Europese regelgeving, die bedrijven verplicht om transparanter te zijn over hun productieketens. Dit betekent dat producten in de toekomst waarschijnlijk voorzien zullen zijn van een "productpaspoort" waarin elk detail over het product, van materiaalgebruik tot herkomst, terug te vinden is. BergHOFF speelt hierop in door samen te werken met verschillende leveranciers en te investeren in de traceerbaarheid van hun producten. De toekomst van duurzaamheid Duurzaamheid is niet langer een trend, maar een vereiste in de huidige markt. Consumenten willen weten waar hun producten vandaan komen en wat de impact ervan is op het milieu. BergHOFF anticipeert op deze ontwikkelingen door niet alleen duurzame producten te maken, maar ook door hun interne processen te verduurzamen. Zo werken ze aan een CO2-dashboard waarmee ze hun eigen uitstoot op permanente basis kunnen meten, met als doel om uiteindelijk volledig CO2-neutraal te opereren. Een belangrijk onderdeel van deze transitie is de omschakeling naar elektrische voertuigen. "We hebben alles aangepast, van zonnepanelen tot LED-verlichting, maar de volledige CO2neutraliteit is pas haalbaar als onze voertuigen volledig elektrisch zijn," legt Rutten uit. Hoewel er nog uitdagingen zijn, zoals het laden van elektrische voertuigen in stedelijke gebieden, blijft BergHOFF vastberaden om deze doelen te bereiken. BergHOFF laat zien dat duurzaamheid en multichannel-werken hand in hand kunnen gaan. Door te investeren in gerecyclede materialen, PFAS-vrije producten en duurzame verpakkingen, speelt het bedrijf in op de veranderende vraag van zowel consumenten als de Europese wetgeving. Tegelijkertijd biedt de multichannel-aanpak hen de mogelijkheid om nieuwe markten te betreden en hun duurzame boodschap breder uit te dragen. Het pad naar volledige duurzaamheid is niet zonder uitdagingen, maar zoals Rutten en Houben aangeven: "De vraag van de consument verandert en wij moeten daarin mee." Hybride model Steeds meer leveranciers, waaronder BergHOFF, stappen over op een hybride bedrijfsmodel om in te spelen op de veranderende marktbehoeften. Dit betekent dat BergHOFF zowel samenwerkt met distributeurs als flexibel inspeelt op kansen die zich direct in de markt aandienen Volgens Houben ontkomen ze in economisch opzicht niet aan zo’n model. “We merken dat we met een aantal distributeurs heel goed samenwerken en gezamenlijk kunnen groeien. Wanneer klanten ons rechtstreeks benaderen en ze hebben geen vaste leverancier, dan pakken we zo’n klus wel aan. De bedrijfskosten, onder meer als gevolg van hoger wordende duurzaamheidseisen, zijn te hoog om hier geen gehoor aan te geven. Wij denken dat als je maar transparant bent dit geen probleem hoeft te zijn. Maar het belang van goede samenwerkingen met goede distributeurs zijn altijd prioritair” We hebben alles aangepast, van zonnepanelen tot LED-verlichting, maar de volledige CO2-neutraliteit is pas haalbaar als onze voertuigen volledig elektrisch zijn. 31 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

32 Marijke van Hoorne, directeur branchevereniging PPP In de keukenla: cacaosjabloon voor cappuccino “In mijn keukenla liggen meerdere producten met een logo erop. We hebben een appelboor met een marktkraampje. Die is van de groenteman op de markt in Leiden waar mijn man vroeger kwam. Die groenteman staat er trouwens nog steeds. Een appelboor heb je misschien niet zo vaak nodig, maar juist daarom zul je er niet snel een kopen en is het een welkom gebruiksvoorwerp.” “Ik kwam een rietje van Pepsi tegen, waarbij het flesje in de hals zich vult als je ermee drinkt. Echt een uniek product, waarvan je niet over je hart kan krijgen het weg te doen. Misschien is het langzamerhand ook wel een collectors item? Ik weet niet of het aan de eisen van deze tijd voldoet, qua duurzaamheid. Maar de gerecyclede pastaspoon van Berghoff laat dan juist weer nieuwe ontwikkelingen in het vak zien.” “Maar ik kies toch de cacaosjabloons als favoriet. Kijk, de afzender Mid Ocean Brands staat er nog op en ook het Uit onderzoek blijkt dat meer dan 90 procent van de ontvangers een of meerdere promotionele producten in de keukenla bewaart en regelmatig gebruikt. PromZ Vak vroeg aan vier vakgenoten om de proef op de som te nemen: wat hebben zij in hun keukenla liggen en welke lessen kunnen we daaruit trekken? IN DE KEUKENLA: CACAO- SJABLOON VOOR CAPPUCCINO jaartal 2014. Wat een bereik heeft zo’n ding! Die komt hier al tien jaar op tafel als er visite op de koffie komt en de kleinkinderen gebruiken hem om poedersuikerfiguren op hun pannenkoeken te maken.” “Expeditie Keukenla leert ons dat goedgekozen promotionele producten een goede return on investment opleveren. Het kost niet veel, het blijft zomaar twintig jaar in het zicht en het bereik is groter dan alleen de ontvanger.” Berdine Heilig, Manager Bottle Promotions Tacx In de keukenla: pleisterdoosje “Mijn man werkt bij Achmea en daarvan hebben we de nodige producten zonder merknaam die we met kerst of een interne actie hebben gekregen. En het zal je niet verbazen dat wij thuis honderdduizend flessen en bidons hebben, hahaha. In de keukenla vond ik een rolmaat van Volvo. Een pleisterdoosje van de Postcode Loterij. Ik vul hem iedere keer toch weer aan omdat ik het handig vind dat de pleisters bij elkaar op een vaste plek liggen zodat je Keukenla Marijke van Hoorne Keukenla Berdine Heilig DOOR FRED SENGERS

9 nooit misgrijpt als het nodig is. Een snijplank. Ik weet dat er een merk op staat, maar we snijden altijd op de andere kant. En op een plankje in de keuken een tubetje zonnecrème van een ziektekostenverzekeraar.” “Als ik het zo opnoem best wel veel promotionele producten eigenlijk. Als ik er eentje uit moet kiezen is het dat groene schort van Heineken. Die gebruiken we vaak. Blijkbaar werkt handig. Maar ik wil toch ook een lans breken voor inventiviteit. We hebben hier nog een Heineken-rugzak om blikjes koel te houden. Dat is een geweldig ding. Daar kan ik echt blij van worden. Ik vind dat we met creativiteit in Nederland uitblinken. Kijk ook maar eens naar de uitdossing van Oranjesupporters; zoveel grappige gekkigheid zie je toch alleen bij Nederlanders? Dat doen wij toch allemaal maar. Misschien dat als je zelf in het vak zit dat je meer waardering hebt voor wat een ander bedenkt.” Richard Kies, eigenaar van horlogeleverancier D.W.F. In de keukenla: “Wij vinden veel wijngerelateerde promotionele producten terug in de keukenla. Zo ligt er een Pulltex Pulltap opener (kelnersmes). Een mooi bewaaritem die iedereen moet gebruiken. Want dit is de enige juiste tool voor het openen van wijnflessen. Ook vinden we twee exemplaren van de Pulltex Antioxx. Fijn om te hebben, want deze wijnstopper houdt geopende wijn zeker 10 dagen goed.” “Er liggen ook andere bedrukte artikelen zoals een vergrootglas. Die houden we ook in de la, want is altijd handig om splinters te verwijderen en het oudere oog te helpen waar nodig. Verder een Victorinox multitool die we standaard meenemen op vakantie. Hij is uitgerust met onder meer een pincet, zaag en openers en is daardoor echt van waarde. Ook vinden we theezakhouders van Koziol. Een slim promotioneel item, want bij ons is het altijd onderwerp van gesprek wanneer ze aan de zijkant van een kopje worden gehangen. Mijn persoonlijke favoriet is niettemin de AntiOx. Niet bij iedereen bekend, maar het werkt echt. Dit product onderstreept mijn levensmotto: Het is pas crisis als de wijn op is.” Erika Stanley, eigenaar bij Erika Stanley Art For All In de keukenla: spaghettimeter “Wij zijn sowieso niet sterk in het weggooien van producten, maar als een promotioneel product functioneel is bewaren we het graag! Zo hebben we een kelnersmes van het Bulgaarse wijnmerk Kotta. Ontzettend handig en het herinnert ons bij elk gebruik aan een schitterende vakantie én aan het aanstaande bezoek aan de slijterij. Ook ligt er een stokoude flesopener van Bavaria waar mijn man bij zweert. Dat item bewijst wel dat een goedgemaakt promotioneel product echt jarenlang attentiewaarde kan houden.” “Voorheen gooiden we een pan met water flink vol met pasta, niet altijd goed afgestemd op het aantal eters. Daardoor ging er elke maaltijd een hoop voedsel richting kliko. Maar dat is verleden tijd sinds we een spaghettimeter hebben gekregen van Honig. Die gaat ook nog jaren mee want dat ding voorkomt simpelweg verspilling. Mijn favoriete promotionele product in onze la zijn de eetstokjes van Mr. Sushi. Ik weet niet zeker of ze van duurzaam materiaal zijn gemaakt, maar sushi of mihoen eet ik echt het liefst met stokjes en deze laten zich daarvoor prima keer op keer gebruiken.” Keukenla Richard Kies Keukenla Erika Stanley 33 2024 - nummer 6 - promzvak.nl

34 Dat Black Myth: Wukong op de markt zou komen was voor fanatieke gamers geen verrassing. Dat weten zij al sinds 2020 toen producent Game Science een trailer van het computerspel online zette. Maar dat de op basis van dit voorproefje hooggespannen verwachtingen vier jaar later toch werden overtroffen was dat wel. Op de dag van de introductie zaten 2,4 miljoen gamers het spel tegelijk te spelen op het online gameplatform Steam. Sommige spellen zijn nog gewoon op cd of dvd te koop, maar meestal koop je het recht het spel (en updates) te downloaden via zo’n gameplatform. En Steam is daarvan de belangrijkste. Het is nog niet vaak voorgekomen dat een spel door zoveel spelers tegelijk op Steam werd gepeeld als Black Myth: Wukong. En al helemaal niet een in China ontwikkelde game. Die belangstelling werd aangejaagd door Chinese spelers, maar ook in het Westen was er sprake van een goede ontvangst. Drie dagen na de introductie werd de grens van 10 miljoen verkochte games geslecht. Als ik dit schrijf zijn er meer dan 20 miljoen games verkocht, goed voor 860 miljoen euro omzet. Analisten verwachten dat er in de laatste maanden van het jaar nog eens zoveel stuks zullen worden verkocht. Wat maakt dat het spel vanaf dag één een succes is? Er zijn immers heel veel videogames die op de markt worden gebracht. En ook het hoge ontwikkelbudget -45 miljoen euro, schatten insiders- is geen garantie voor succes. Ik leg de vraag voor aan Joost van Dreunen, die ook wel In de eerste dagen na zijn introductie werd Black Myth: Wukong van de Chinese producent Game Science al een van de meest gespeelde computerspellen. Hoe kon een spel van een bij het grote publiek vrijwel onbekende ontwikkelaar gamers over de hele wereld van hun voeten blazen? CHINESE VIDEOGAME MAAKT REIS NAAR HET WESTEN CHINESE MERKEN IN NEDERLAND DEEL 8 de videogamesprofessor wordt genoemd, verbonden aan New York University. “Ten eerste is het een visueel indrukwekkend spel van hoge kwaliteit dat de groeiende technische mogelijkheden van Chinese game-ontwikkelaars laat zien. De graphics en gameplaybeelden hebben indruk gemaakt op gamers over de hele wereld”, vertelt hij. “Ten tweede is het gebaseerd op de klassieke Chinese roman 'Reis naar het Westen', die, hoewel diep geworteld in de Chinese cultuur, door verschillende bewerkingen al internationale bekendheid heeft verworven. Deze culturele achtergrond biedt een frisse en intrigerende setting voor een internationaal publiek. Ten slotte wijkt de game af van de typische mobiele en gratis te spelen games waar Chinese ontwikkelaars om bekendstaan en richt zich in plaats daarvan op de AAA-console- en pc-markt, wat de interesse van hardcore gamers wereldwijd heeft gewekt.” Als je er over nadenkt zou het eigenlijk geen verrassing moeten zijn dat een Chinees bedrijf een succesvolle blockbuster-game introduceert. China is immers de grootste gamemarkt ter wereld met 685 miljoen gamers die samen goed waren voor 43 miljard dollar omzet in 2023. Buitenlandse games konden er lange tijd niet zomaar op de markt komen vanwege strenge Chinese regels. We denken bij censuur in China al snel aan politieke censuur; maar hoewel dit zeker ook een rol speelt gaat het in de entertainmentindustrie meestal om beperkingen op het gebied van geweld, taalgebruik, naaktheid, bijgeloof en meer recent schermtijd. De gameconsoles waar we in het Westen vaak DOOR FRED SENGERS

RkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5