Het grote brancheonderzoek 2023 SPECIAL SPORT VAKBLAD VOOR INTERMEDIAIRS VAN PROMOTIONELE PRODUCTEN EN DIENSTEN IN NEDERLAND EN BELGIË www.promzvak.nl Verschijnt tweemaandelijks - december 2023 - nummer 7 vak
7 2023 - nummer 7 - promzvak.nl COMMENTAAR DOOR PETER VAN GESTEL (PETER.VANGESTEL@HETPORTAAL.COM) vak 9 Het is niet mijn bedoeling om negatief of belerend over te komen, maar ik neem het risico. Aanleiding is onder meer een belronde langs distributeurs met als onderwerp het sportjaar ’24 (zie ook het artikel pag. 38). Het was voor mij verbijsterend te horen hoe weinig distributeurs hier daadwerkelijk mee bezig zijn, de uitzonderingen daargelaten natuurlijk. En dit is niet de enige reden waarom ik denk dat veel distributeurs inactief zijn. Zo was ik onlangs te gast bij PF Concept (artikel pag. 23), waar ik leerde dat er deze kerstperiode een enorme piek in de productie plaatsvond. Die was niet ontstaan door logistieke problemen of reguliere kerstdrukte, maar vanwege het feit dat er een hausse aan drinkwaren bestellingen binnenkwam in verband met de afschaffing van single-use plastic. Heel fijn natuurlijk dat deze additionele business onze branche in de schoot geworpen werd, maar onbegrijpelijk dat distributeurs blijkbaar heel lang gewacht hebben om hun klanten voor dit segment pro-actief te benaderen (de uitzonderingen wederom daargelaten). Als ik de resultaten van ons eigen branche onderzoek bekijk en lees dat de omzet van distributeurs lijkt te stagneren, dan denk ik ‘waarom’? Als we allemaal wat pro-actiever worden, en niet wachten tot de telefoon overgaat maar actief eindklanten benaderen, dan ben ik ervan overtuigd dat volgend jaar die omzetcijfers door het dak gaan. Laat dit het goede voornemen voor 2024 zijn! Hele fijne feestdagen en een gezond 2024 gewenst!
XXXX 8 I N H O U D vak C O L O F O N PromZ Vak Het Portaal Media B.V. Veerdijk 40-H, 1531 MS Wormer Tel: +31 (0)75-6475747, e-mail: traffic@hetportaal.com Hoofdredactie: Peter van Gestel Veerdijk 40-H, 1531 MS Wormer Mob: +31 (0)6-33637794 E-mail: peter.vangestel@hetportaal.com Redactionele medewerkers: Lisette Erdtsieck, Ed van Eunen, Allard Frederiks, Cynthia de Groot, Suzanne Jacobs, Jenny Leeuwenkamp, Judith Munster, Ad van Poppel, Ruud Slierings, Mick Schoone, Marjolein Straatman, Fred Sengers René Los Bladmanagement: John M. Swaab Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-54994998 E-mail: john.swaab@hetportaal.com Advertentie-acquisitie: Pierre van den Ancker Mob: +31 (0)6-43854384 E-mail: pierre.vandenancker@-hetportaal.com Ferry Aaftink Tel: +31 (0)75-6475747 Mob: +31 (0)6-12643168 E-mail: ferry.aaftink@hetportaal.com Bettina Nettelbeck Mob: +49 (0)173-1933919 E-mail: bettina.nettelbeck@hetportaal.com Productie/traffic: Monique Zijlstra Tel: +31 (0)75-6475747 E-mail: traffic@hetportaal.com Vormgeving en DTP: Finnmedia.nl Coverontwerp: Snars Beeldmateriaal: Ad Boogaard, Creative Owl Media, iStockphoto Druk: Real Concepts B.V., Velp Abonnementen: PromZ Vak is kosteloos voor personen die kunnen aantonen werkzaam te zijn als of bij toeleveranciers en distributeurs van relatiegeschenken en promotionele producten en diensten in Nederland en België. ©Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Onze magazines worden gedrukt op FSC gecertificeerd papier. Geef ze door aan collega's of gooi ze na lezen aub in de papierbak. 14 Wie zegt wat in dit nummer? <11> Supplier vs. intermediair <12> Het grote branche-onderzoek <14> Op bezoek bij PF Concept in Poznan <23> Special Sport <27> Berdine Heilig over haar uitdaging bij Bottle Promotions / Tacx B.V. (a Garmin company) <28> FC88: van memorabel voetbalshirt tot waardevol collectorsitem <34> Sportzomer 2024: hoe gaan we om met de Oranjekoorts? <38> De laatste trends in food en sport <46> Compliance is een kans <53> Koning van de merchandising: Wrexham AFC <61> NXT Gen: Mohammed el Badui (midocean) <66> Cynthia de Groot beschouwt Kerst ‘down under’ <69> Promotionele producten: een markt van meer dan € 1 miljard? <73> Column René Los <77> New ProductZ <79> PPP Nieuws <85> NoteZ <87> PromZ Product Première beursactie <97> PromZ Product Première beursinformatie <99> PromZ Product Première plattegrond en deelnemerslijst NL <100> PromZ Product Première plattegrond en deelnemerslijst BE <102> 34 38 61 95
WIE ZEGT WAT IN DIT NUMMER? EEN SNELLE BLIK OP DE RESULTATEN LEERT DAT HET AFGELOPEN JAAR REDELIJK IS VERLOPEN, MAAR DAT IN DE KOMENDE JAREN DE NODIGE ZEILEN BIJGEZET MOETEN WORDEN. (Ed van Eunen, OneQuestion, pag. 15) Ze willen iets unieks hebben én iets goeds doen, en daar willen ze best wat meer aan uitgeven (Nicole Bekkers, FC88, pag. 35) IK HEB VAN MEZELF HEEL VEEL ENERGIE DUS DIE PROBEER IK OOK OVERAL IN TE POMPEN EN DAT GEEFT EEN BOOST AAN ALLES. (Berdine Heilig, Tacx, pag. 33) Zie compliance als een vorm van verandermanagement. Elke situatie die verandert, biedt een kans. (Caspar ter Horst, Product IP, pag. 53) Als wij zelf niet in staat zijn om de verduurzamingsslag te maken, zal het voor ons worden gedaan. (Thijs Wiegerink, Buttonboss, pag. 13) 11 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
12 Intermediair en supplier. Vijf dezelfde vragen. Aan een supplier en een intermediair, die van tevoren niet weten wie de ander is die antwoordt. Hoe kijken zij, ieder vanuit hun eigen situatie, naar de branche? In deze aflevering: Dennis van Zanten (Vos en Setz) en Thijs Wiegerink (Buttonboss). Wat is 2023 in zakelijk opzicht voor een jaar geweest? ‘Ik kijk terug op 2023 met een zeer positieve blik. Vooral de samenwerking met BudgetGift.nl, waarin we een meerderheidsbelang hebben genomen, verloopt heel goed. In het eerste coronavrije jaar heeft het herstel naar een meer normale gang van zaken ook geholpen, vooral bij het onderhouden van persoonlijk contact met veel middelgrote accounts. Daarnaast verzorgen we fulfilment voor grotere partijen; daarbij is het ook prettig dat je elkaar weer kunt ontmoeten. Sinds twee jaar hebben we een duidelijke positie ingenomen, zowel online als offline, en behoren we tot de top drie van Nederland. Onze kracht ligt in het toepassen van omnichannel sales – we werken niet alleen online, maar zijn ook actief in aanbestedingen, we zijn met meerdere accountmanagers onderweg en we hebben een grote showroom in Drachten. Zowel promotioneel als in kerstpakketten zijn de volumes goed.’ Wat wordt de belangrijkste trend voor 2024? ‘Een trend die volgens mij zeker doorzet zijn de snelle levertijden. Mensen hebben een bepaalde verwachting ontwikkeld door grote consumentenwebshops zoals Bol. com en Coolblue, waar ‘voor 23:59 besteld, morgen in huis’ geldt. Vooral online klanten hechten hier waarde aan. Wij kunnen binnen 24 tot 48 uur leveren dankzij onze printexpressservice, waardoor we slagvaardig zijn omdat we dit in huis kunnen regelen.’ Welke wens heb je voor het nieuwe jaar? ‘Gezondheid staat voor mij op nummer één. Ik geloof dat als je op ‘Champions League’-niveau opereert, je goed voor jezelf moet zorgen, zowel mentaal als fysiek. Daar investeer ik persoonlijk veel in, met aandacht voor mijn fysieke fitheid en mentale gezondheid. Ik zit graag op de racefiets en de mountainbike; doe ook mee aan wedstrijden. Als je vier, vijf uur op een fiets zit kun je ook ontladen. Sport is inspanning, maar ook ontspanning. Op het werk probeer ik dat ook over te brengen. We faciliteren dat er elke donderdag een trainer langskomt. Die geeft dan een bootcamp voor het hele personeel, ieder op z’n eigen niveau. Dat is ook goed voor teambuilding.’ Voor welke concurrent heb je veel respect en waarom? ‘BudgetGift.nl was eerst een concurrent. We hebben veel respect voor ze vanwege hun aanpak. Dat heeft er zelfs toe geleid dat we zijn gaan samenwerken en dat we een meerderheidsbelang hebben genomen. Het is een mooi bedrijf met een leuke eigenaar. Dat vind ik ook belangrijk; je gaat niet alleen een zakelijke relatie aan, maar je krijgt ook een persoonlijke band. De manier waarop zij automatisering hebben toegepast hebben wij ook kunnen overnemen. Dat heeft voor synergie gezorgd. Er zijn veel standaardpakketten in de markt, maar daar red je het niet mee. BudgetGift.nl blijft wel vanuit Deventer opereren, en wij vanuit Drachten. Dat is de olievlek die we willen. We willen ons graag verder profileren in de markt. We kijken ook naar verdere uitbreiding. We zijn nog niet de grootste, maar ik ben er wel van overuigd dat we de beste zijn.’ Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? ‘Champagne! Ik kan geen enkele reden bedenken waarom je niet op een goed moment een glas champagne zou drinken. Buiten dat ik het lekker vind, vind ik ook dat je het leven moet vieren. Champagne staat voor mij symbool voor viering, feestelijkheid en succes. Carpe diem.’ ‘Een trend die zeker doorzet zijn de snelle levertijden’ Dennis van Zanten Vos en Setz DOOR ALLARD FREDRIKS
9 ‘Als wij zelf niet in staat zijn om de verduurzamingsslag te maken, zal het voor ons worden gedaan’ Thijs Wiegerink Buttonboss Wat is 2023 in zakelijk opzicht voor een jaar geweest? ‘Over het geheel genomen kijk ik er met een tevreden gevoel op terug. Dit was het eerste jaar zonder coronamaanden. We verwachten dit jaar met groei af te sluiten ten opzichte van 2022. Ik had zelf een grotere plus verwacht, maar de handel kwam wat laat op gang na de zomervakantie. In vergelijking met 2021, 2022 en de eerste helft van 2023 is het gemak waarmee de handel wordt vergeven weer genormaliseerd – het gaat niet meer vanzelf. ‘We hebben dit jaar ook weer veel geïnvesteerd. Van uitbreiding van ons machinepark in de borduurhal en duurzaamheidsinvesteringen, tot doorontwikkeling van onze webshop en implementatie van een nieuw systeem voor onze productieplanning. Daarmee hebben we een mooie basis gelegd waar we volgend jaar op kunnen voortborduren...’ Wat wordt de belangrijkste trend voor 2024? ‘Het ligt misschien wat voor de hand, maar ik verwacht dat de duurzaamheidstrend ook in 2024 een dominante rol gaat spelen. Deze ontwikkelingen zijn ook erg belangrijk voor onze industrie. Als wij zelf niet in staat zijn om de verduurzamingsslag te maken, zal dit uiteindelijk voor ons worden gedaan. We zien dat nu al steeds meer gebeuren door de veranderende wet- en regelgeving. ‘Alle artikelen die we nu toevoegen aan ons assortiment zijn duurzaam. Daarnaast bekijken we of we het bestaande assortiment kunnen verduurzamen. Zo borduren we steeds meer met Madeira Green en presenteren we tijdens de PSI en De Leveranciersdagen een nieuwe headwearcollectie die gemaakt is van gecertificeerde duurzame materialen. ‘Eerlijkheidshalve moet ik erbij vermelden dat we onze ogen niet kunnen sluiten voor de prijsstelling; de eindklant moet wel bereid zijn om iets meer te betalen. Een artikel dat bestaat uit gecertificeerde duurzame materialen is simpelweg wat duurder dan een artikel dat is vervaardigd van conventionele materialen.’ Welke wens heb je voor het nieuwe jaar? ‘Ik hoop dat er snel een einde komt aan de oorlogen tussen Oekraïne en Rusland en Israël en de Palestijnen. Die wens komt vanuit humanitair oogpunt. De beelden die we uit die landen zien gaan door merg en been. Je kunt je bijna niet voorstellen dat een mensenleven zo weinig waard kan zijn. Op het gebied van duurzaamheid hoop ik op minder greenwashing en nog meer aandacht voor de kwaliteit van het artikel zelf. Hoe korter de lifecycle van een artikel, hoe minder duurzaam – dit staat los van de gebruikte materialen.’ Voor welke concurrent heb je veel respect en waarom? ‘Dat is een lastige vraag omdat wij binnen verschillende productgroepen verschillende concurrenten hebben. Om er daar één van uit te lichten heeft mijns inziens niet zo veel zin. Ieder doet het op zijn of haar eigen manier; daar heb ik in de basis al respect voor.’ Waar kunnen ze jou ’s nachts voor wakker maken? ‘Er zijn weinig dingen waar je mij ’s nachts voor wakker kunt maken. Ik ben gek op gezelligheid met vrienden of familie en ik hou van een mooie pot voetbal, maar dat kan rustig een paar uur wachten, hoor. Als ik dan toch een keuze zou moeten maken, dan kun je mij wel wakker maken voor de wintersport. Heerlijk, een paar dagen skiën in Oostenrijk!’ 13 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
14 DOOR ED VAN EUNEN
8 In de eerste helft van november vonden weer de jaarlijkse door onderzoekbureau One Question uitgevoerde PromZ eindejaarsonderzoeken plaats onder distributeurs en suppliers en onder eindklanten (opdrachtgevers). Een snelle blik op de resultaten leert dat het afgelopen jaar redelijk is verlopen, maar dat in de komende jaren de nodige zeilen bijgezet moeten worden. Enerzijds omdat de markt een veel lager groeitempo zal laten zien, en anderzijds omdat het onderwerp ‘duurzaamheid’ zeer bepalend zal worden voor het wel en wee van de distributeurs en suppliers. In dit artikel zullen we een aantal onderzoeksresultaten nader beschouwen. DE BRANCHE MOET AAN DE BAK We beginnen met datgene waar iedereen natuurlijk in geïnteresseerd is: de verkoopontwikkeling. Gemiddeld genomen rapporteren distributeurs in 2023 een omzetplus van 6,3%. Vorig jaar was de omzetgroei nog gemiddeld bijna 16%, en dat gold ook voor 2021, toen de omzetterugval door corona van 2020 werd goedgemaakt. We zien dus dat de omzetgroei in 2023 een stuk lager ligt dan in de voorgaande twee jaren. Ook gezien de inflatiecijfers is een omzetplus van 6,3% niet te beschouwen als een geweldige uitkomst. Een zelfde ontwikkeling zien we bij de suppliers, hoewel daar de omzetgroei wat groter is. In 2023 bedraagt deze 11,1% tegen 19,8% in 2022 en 13,4% in 2021. Ook voor suppliers geldt dus dat de omzetgroei in 2023 een stuk lager is dan men in de afgelopen jaren gewend was. Toch is de omzetgroei bij suppliers in 2023 hoger geweest dan men een jaar gelden verwachtte: toen ging men nog uit van een omzetgroei van 6,5% in 2023. De distributeurs gingen een jaar geleden uit van een omzetgroei van 8,0% en dat is meer dan de eerder genoemde 6,3% die in werkelijkheid gerealiseerd is. Hoe het volgend jaar gaat? Distributeurs denken dat ze in 2024 wel 9,0% omzetgroei zullen realiseren terwijl de suppliers denken aan een omzetgroei van 12,4%. Het is zeer DISTRIBUTEURSONDERZOEK 2023 de vraag of die groeicijfers volgend jaar gehaald worden, omdat uit het eindejaarsonderzoek onder opdrachtgevers van november 2023 blijkt dat de budgetten van de opdrachtgevers volgend jaar met zeker 2% zullen dalen. Al met al zullen distributeurs en suppliers rekening moeten houden met onder druk staande budgetten bij de opdrachtgevers, en de daaruit resulterende druk op de omzet. Omzetbepalende factoren Ook in een ander verband is het aannemelijk dat de markt eerder zal stagneren of zelfs zal dalen, dan groeien. In het Distributeursonderzoek 2023 is gevraagd of men in eigen woorden kon aangeven welke ontwikkelingen men in de komende vijf jaar verwacht. Bijna unaniem wordt dan duurzaamheid als hét belangrijkste issue genoemd. In het kielzog daarvan is een vergroting van de markt van promotionele producten niet zo waarschijnlijk. Terug naar de omzetontwikkelingen. Zoals elk jaar is ook gevraagd hoe de ontwikkeling van de gemiddelde ordergrootte was. Die blijkt bij distributeurs wat gegroeid te zijn: bijna de helft zag een groter gemiddeld orderbedrag, één op de vijf zag het gemiddelde orderbedrag in 2023 lager worden terwijl ongeveer een derde van de distributeurs een zelfde gemiddelde in 2023 kon noteren als in 2022. Bij suppliers ligt dit precies andersom: bijna de helft noteerde 15 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
8 De branche moet aan de bak in 2023 een gemiddeld lager orderbedrag. De andere helft zag het gemiddelde orderbedrag niet veranderen. Slechts 10% van de suppliers had in 2023 een gemiddeld hoger orderbedrag dan in 2022. Ruim de helft van de distributeurs en twee derde van de suppliers zag het aantal klanten in 2023 stijgen ten opzichte van 2022. Dat bij elkaar verklaart de eerder genoemde omzetgroei in dit jaar: meer klanten en een hoger gemiddeld orderbedrag zijn immers de bouwstenen van omzetgroei. Er is bovendien bij de ondervraagden een redelijke tevredenheid over de behaalde marges in 2023. 70% van de distributeurs is enigszins of zeer tevreden over die behaalde marges en dat geldt ook voor 76% van de suppliers. Maar zoals eerder gezegd, de vooruitzichten voor 2024 zullen het niet gemakkelijk maken om dezelfde tevredenheid in 2024 te creëren. Net zoals in voorgaande jaren hebben we ook weer aan de distributeurs en suppliers gevraagd hoe zij denken dat zij presteren in vergelijken met hun concurrenten. Voor zover men dat kan beoordelen zegt ruim de helft van de distributeurs en suppliers dat ze het vermoedelijk net zo goed als hun concurrenten doen. Een kwart van de distributeurs denkt het beter te doen dan de concurrenten. In dat opzicht zijn suppliers nog zelfverzekerder, want 43% van hen denkt het beter te doen dan de concurrentie. Duurzaamheid staat centraal We noemden het hiervoor al: ‘duurzaamheid’ is hét topic van de komende tijd. De branche heeft op dit gebied al de nodige stappen gezet. Zoals uit diagram 1 blijkt, is het percentage van de omzet van 2023 van distributeurs wat betrekking heeft op duurzame artikelen 32,8%. Dit tegenover 24,5% een jaar geleden. Een snelle groei dus van het belang van duurzame artikelen. Bij suppliers ligt dit nog iets hoger: het aandeel van duurzame artikelen is bij hen in 2023 36,4%, terwijl dat in 2022 nog 33,3% was. We kunnen dus stellen dat van elke drie euro omzet in de markt van promotionele producten één euro aan duurzame artikelen besteed wordt. Eén van de aspecten die met duurzaam te maken heeft is de locatie waar promotionele producten geproduceerd worden. Net als vorig jaar zegt de helft van de distributeurs dat het aandeel van in Europa geproduceerde producten aan het toenemen is; een kleine 10% zegt zelfs dat zij uitsluitend in Europa geproduceerde producten verkopen. Bij de suppliers is het beeld iets anders: één op de vijf verkoopt geen producten die in Europa geproduceerd zijn terwijl 14% van de suppliers uitsluitend producten verkoopt die in Europa geproduceerd zijn. Een kleine 40% ziet wel dat het aandeel van in Europa geproduceerde producten bij hen toeneemt. Europa zal nooit alle productie van de landen buiten Europa kunnen overnemen, maar 0 10 20 30 40 2023 2022 2021 2020 SUPPLIERS DISTRIBUTEUR DIAGRAM 1-AANDEEL DUURZAME ARTIKELEN IN DE OMZET VAN DISTRIBUTEURS EN SUPPLIERS, 2020-2023 17 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
De branche moet aan de bak deze cijfers laten zien dat er toch de nodige stappen gezet zijn om de logistieke lijnen in te korten. We hebben ook weer, net als in voorgaande jaren, aan de deelnemende distributeurs gevraagd hoe belangrijk hun klanten certificering inzake productsamenstelling, productveiligheid en duurzaamheid vinden. Een kwart van de distributeurs geeft dan aan dat hun klanten dat zeer belangrijk vinden, en 45% geeft aan dat hun klanten dat enigszins belangrijk vinden. Dit blijkt uit diagram 2. Met andere woorden: zo’n 70% van de klanten vindt certificering belangrijk. Dat is hetzelfde percentage als in 2022, alleen nu vindt men het nog veel belangrijker dan vorig jaar. En aannemelijk is dat die tendens zich zal voortzetten. Variatie in inkoop en verkoop Op de vraag bij hoeveel verschillende suppliers een distributeur zijn inkopen doet komt naar voren dat men zaken doet met gemiddeld 22,5 verschillende suppliers, zoals blijkt uit diagram 3. Dat is iets meer dan in voorgaande jaren: in 2022 kocht men nog in bij gemiddeld 20,8 suppliers. Het aantal suppliers waar men inkoopt maakt al duidelijk dat veel distributeurs een breed productenpakket aan de eindklanten bieden. Dat blijkt ook uit diagram 4, waarin de in 2023 meest verkochte productgroepen door distributeurs weergegeven worden. We hebben distributeurs gevraagd hun top-3 aan te geven van best verkochte productgroepen in 2023, en voor alle distributeurs gezamenlijk komt daaruit naar voren dat ‘promotioneel textiel en tassen’ bij 56% van de distributeurs tot hun top-3 behoren. De tweede plaats wordt ingenomen door ‘reclameartikelen/give-aways’ met 52%. En op de derde plaats komen dan, met enige afstand, ‘schrijfwaren’ met 34%. Slechts 6% beschouwt ‘sport- en supportersartikelen’ als één van hun top-3 meest verkochte artikelen in 2023. 0 10 40 20 50 30 60 70 2023 2022 2021 2020 ZEER BELANGRIJK ENIGSZINS BELANGRIJK NIET BELANGRIJK, MAAR OOK NIET ONBELANGRIJK ENIGSZINS ONBELANGRIJK ZEER ONBELANGRIJK IK WEET HET NIET DIAGRAM 2: BELANG VAN CERTIFICERING BIJ OPDRACHTGEVERS, 2020-2023 DISTRIBUTEURS 2023 2023 2023 2023 % % % % MINDER DAN 5 20 16 13 6 5 TOT 10 18 23 20 35 11 TOT 20 22 23 21 24 21 TOT 30 12 15 22 19 31 TOT 40 9 5 7 4 41 TOT 50 3 9 4 3 MEER DAN 50 16 9 13 9 TOTAAL 100 100 100 100 GEMIDDELD 22,5 20,8 22,8 19,5 DIAGRAM 3: AANTAL SUPPLIERS/FABRI- KANTEN WAAR DISTRIBUTEURS INKOPEN 8 19 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
9 De branche moet aan de bak Nu was er in het afgelopen jaar op supportersgebied weinig te doen en dat verklaart wellicht dit lage percentage. Aan de andere kant, het EK Voetbal in 2024 alsmede de Olympische Spelen Parijs staan voor de deur. Twee derde van de ondervraagde distributeurs en suppliers verwacht niet dat er extra omzet gerealiseerd zal worden vanwege deze evenementen. Degenen die dat wel verwachten hebben vooral hun ogen gericht op het EK Voetbal, dat meer extra omzet belooft te brengen dan de Olympische Spelen of andere sportevenementen. Ter vergelijking: ook in het eindejaarsonderzoek onder opdrachtgevers is naar de mogelijke rol van het EK Voetbal en de Olympische Spelen 2024 gevraagd. 88% van de opdrachtgevers zegt nu dat ze daar geen promotionele aandacht aan zullen schenken. Misschien is dat ook wel verklaarbaar na de matige resultaten van Nederland op het EK 2020 en problemen rond Qatar tijdens het WK 2022. Maar wat niet is kan nog komen. Duidelijk is wel dat distributeurs die supportersartikelen willen verkopen, een overtuigend verhaal voor hun klanten zullen moeten houden. Hoe lang bestaan distributeurs en suppliers? In het Distributeursonderzoek 2023 is verder gevraagd naar het oprichtingsjaar van de deelnemende bedrijven. Bij distributeurs loopt dat nogal uiteen: 17% van de distributeurs is in 2015 of later opgericht, dus niet ouder dan 8 jaar. 11% van de bedrijven is al vóór 1975 opgericht, en die distributeurs bestaan dus al bijna 50 jaar of langer. Bij suppliers zijn er weinig jonge bedrijven: 5% is in 2015 of later opgericht, maar niet minder dan 29% is vóór 1975 opgericht. De gemiddelde leeftijd van een distributeur (als bedrijf) is in 2023 27,1 jaar, terwijl een gemiddelde supplier al 38,9 jaar bestaat. Je kunt hieruit afleiden dat de promotionele producten branche toch wel redelijk gedomineerd wordt door relatief sterke bedrijven die al vele stormen hebben doorstaan, zoals de kredietcrisis en de coronacrisis. Samenvattend: het is in het afgelopen jaar niet slecht gegaan in de branche. Er zijn behoorlijke resultaten behaald maar de groeicijfers zijn minder dan een jaar geleden. De vooruitzichten voor 2024 lijken, als we de opdrachtgevers moeten geloven, niet heel positief te zijn, met stagnerende of licht teruglopende budgetten. De grote uitdaging voor de distributeurs en suppliers is de trend naar nog veel meer duurzaamheid. En het ziet er volgens de ondervraagde distributeurs en suppliers naar uit dat dit niet per definitie tot meer omzet hoeft te leiden. Inhaken op duurzaamheid zal vooral betekenen dat je daarmee negatieve tendensen in de branche enigszins kunt compenseren. Wie verwacht dat de totale markt voor promotionele producten in de komende jaren sterk zal doorgroeien komt bedrogen uit. Het is goed om uit dit onderzoek te constateren dat veel distributeurs en suppliers zich hiervan bewust zijn en zich al oriënteren op de mogelijkheden om bedreigingen om te zetten in kansen. PROMOTIONEEL TEXTIEL EN TASSEN RECLAMEARTIKELEN / GIVEAWAYS SCHRIJFWAREN OUTDOOR EN VRIJE TIJD KANTOORARTIKELEN ELEKTRONICA EN ACCESSOIRES GLAS EN PORSELEIN HOME EN INTERIEUR SPORT- EN SUPPORTERSARTIKELEN LEVENSMIDDELEN EN DRANKEN SPEELGOED EN SPELLEN UURWERKEN, SIERADEN EN LEDERWAREN LICHAMELIJKE VERZORGING EN COSMETISCHE PRODUCTEN ANDERS DIAGRAM 4: MEEST VERKOCHTE PRODUCTEN DISTRIBUTEURS IN 2023 DISTRIBUTEURS AANTAL JAREN 2023 27,1 2022 24,9 2021 25,4 2020 25,0 2019 26,9 DIAGRAM 5: GEMIDDELDE LEEFTIJD DISTRIBUTEUR (ALS BEDRIJF), 2019-2023 0 102030405060 21 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
8 GESTROOMLIJNDE PROCESSEN ZORGEN VOOR TIJDWINST Een aantal jaren geleden was ik voor het laatst in Polen en ik was bij mijn huidige bezoek verbaasd over hoe snel dit land in meerdere opzichten gegroeid is. Als je kijkt naar onder meer infrastructuur, gebouwen, technische mogelijkheden en ga zo maar door, dan is het opmerkelijk in wat voor stroomversnelling Polen terecht is gekomen. PF Concept is al geruime tijd actief in Polen. Het was in Poznan een van de eerste bedrijven uit onze branche die hier een onderkomen zocht. Het is indrukwekkend om te zien wat PF Concept hier heeft neergezet. Zo werken er gemiddeld 900 medewerkers in de fabriek die bestaat uit 10.000 vierkante meter productie en 36.000 vierkante meter warehouse. Er staan op dit ogenblik ongeveer 230 verschillende decoratie machines en nieuwe zijn reeds besteld, die 12 verschillende technieken vertegenwoordigen. 100 miljoen bedrukkingen PF Concept startte in Poznan in 2007. “Het aantal bedrukkingen in het eerste jaar van productie in 2008 bedroeg 3 miljoen”, zo legt onze gastheer fabrieksdirecteur Marek Onlangs werd ik door Serge Mertens (country manager Benelux van PF Concept) uitgenodigd om te komen kijken bij hun fabriek in Poznan. We waren met PromZ Vak al op bezoek geweest bij Makito en XD-Connects, dus het zou goed zijn om het plaatje compleet te maken met deze reis naar Polen en jullie deelgenoot te maken van hoe PF Concept hier business doet. PF CONCEPT: DOOR PETER VAN GESTEL Flaszak ons uit. “Dit jaar verwachten we voor het eerst 100 miljoen bedrukkingen te doen. Dat kan alleen door een optimaal productieproces. Zoals je straks zult zien zijn we voor een belangrijk deel nog steeds afhankelijk van menselijke arbeid. Maar wil je die optimaal inzetten, moet je ervoor zorgen dat alles eromheen zo goed mogelijk geregeld is. Van de designstudio tot de orderpicking en van het onderhoud van de machines tot de kwaliteitscontrole. Werkelijk alles dat we kunnen automatiseren is ook geautomatiseerd. Dat is voor de planning van enorm belang. Als een productie stagneert, signaleren we dat vroeg genoeg om in te grijpen en bijvoorbeeld de volgende productie te switchen naar een andere machine.” Zorg voor medewerkers PF Concept maakt waar mogelijk in het productieproces gebruik van ABB robots. Ik zag deze voor het eerst bij Deonet, maar er staan er hier in de PF Concept fabriek ook meerdere te draaien. In de komende tijd gaat het aantal productierobots nog worden uitgebreid. En dat is met name om erg saai werk te kunnen vervangen. Marek 23 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
Gestroomlijnde processen zorgen voor tijdwinst 9 Flaszak legt uit dat ze zoveel mogelijk rekening houden met hun medewerkers. “Ook hier in Polen wordt personeel steeds schaarser. Mensen die denken dat het hier nog steeds een lage lonenland is, komen bedrogen uit. Wij zorgen goed voor onze mensen en het verloop is daardoor ook klein. Een klein voorbeeld: Het valt je straks op dat het warm is in de fabriek en omdat we ook hier warmere zomers hebben, hebben we besloten een heel uitgebreid klimaatsysteem aan te schaffen. Met zonnepanelen proberen we dan weer energie terug te winnen voor dit soort zaken. Dit soort op het oog misschien onbelangrijke zaken, zijn juist van groot belang. Hierdoor hou je je mensen tevreden. En we willen ook op het gebied van social responsibility ook goed scoren.” Ecovadis voor de hele groep Waar Marek Flaszak terecht erg trots op is, is het behalen van Ecovadis Platinum voor de hele groep. Vaak zie je dat bij de grotere generalisten het Ecovadis certificaat wordt afgegeven op het hoofdkantoor. Ook knap, maar veel makkelijker te behalen dan een overall certificaat waar ook je productiefaciliteiten onder vallen. “De moeilijkheid zit hem in alle kleine milieubesparingen bij elkaar opgeteld. Dat klinkt misschien wat vaag, maar alleen met een waterbesparing systeem of zonnepanelen ben je er niet. Het zijn al die aanpassingen die ervoor zorgen dat je uiteindelijk een dergelijke certificering verdient. We leggen hier binnen PF Concept echt onze focus op. Het is een continuproces.” Groot, groter, grootst Wanneer je de productiefaciliteit betreedt sta je in eerste instantie met open mond te kijken. ‘Wat is dit overweldigend groot’. Niet zo gek als je bedenkt dat het totale pand zo’n 6,5 voetbalvelden bij elkaar is. Als je echter bedenkt dat hier dit jaar 100 miljoen bedrukkingen gedaan worden en hier ook de opslag is voor alle merken van PF Concept, dan snap je dat die ruimte ook echt nodig is. “De komende tijd gaan we ook wel weer wat ruimte besparen”, vertelt Flaszak. Dat komt door de investering in nieuwe machines, die vaak kleiner zijn. Zo worden bijvoorbeeld zeefdrukmolens straks voor een deel vervangen door digitaal wat weer ruimte bespaart. Die ruimte hebben we weer nodig om in productie te kunnen groeien. Zo houdt een en ander elkaar in evenwicht.” Geef klanten inzicht PF Concept zet al jaren in op digitalisering. Dit, met als doel zo strak mogelijk alles te kunnen realiseren. Van de positionering van het logo op een product via de studio van PF Concept tot inzicht geven in waar een bepaald product zich in het productieproces begeeft. “Het begint al bij de ordering”, legt Serge Mertens uit. Die laten we zoveel mogelijk digitaal plaats vinden. Scheelt geld omdat er minder mensen bij betrokken zijn en levert ook minder fouten op. Onze digitale tools zijn zodanig sterk en makkelijk in gebruik waardoor een klant van A tot Z een order zelf snel kan plaatsten en dit op het ogenblik dat hij het zelf wenst. Veel efficiënter natuurlijk, dan dat er weer iemand van kantoor tussen zit. Vervolgens kun je intern het proces goed volgen en waar nodig bijsturen omdat alles in één systeem gegoten is. We doen er alles aan om klanten inzicht te geven en goede digitale service te bieden. Zo zullen we ook steeds meer ondersteuning bieden bij marketingacties. Van het 3-D plaatsen van een logo op een product tot het maken van een complete presentatie met sfeerbeelden van producten met het logo van die eindklant erin. We proberen er alles aan te doen om het de distributeur zo eenvoudig mogelijk te maken.” Marktleider Het is duidelijk dat PF Concept zich gedraagt als een marktleider die voorop loopt in onder meer technische ontwikkelingen. Dat werkt ook wel eens tegen ze. Vanuit de markt hoor je wel eens de kritiek van distributeurs dat ze teveel digitaal zijn ingericht en te weinig op face-to-face contact. Serge Mertens kent deze kritiek en zet in op een tweesporen beleid. “We hebben weer extra mensen in de sales die langs de weg zitten om deze kritiek te pareren. Blijft echter wel het feit dat digitalisering nodig is om zo efficiënt en lean mogelijk te kunnen werken. Kortom, we doen allebei omdat we ons die kritiek aantrekken, maar blijven wel inzetten op nieuwe ontwikkelingen.” PADPRINT DIGITAL PRINT FLAT AND ROUND TRANSFER EN DIGITAL TRANSFER SUBLIMATION ENGRAVING SCREENPRINT AND SCREEN ROUND EMBROIDERY DOMING DEBOSSING 25 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
SPECIAL SPORT Laat je inspireren door het sportjaar 2024, met het EK en de Olympische Spelen om de hoek. De hoogste tijd om in actie te komen en je klanten te overtuigen van de mooiste activaties, spaarcampagnes en ga zo maar door. Dit is hét moment om het promotionele product in het zonnetje te zetten. Veel plezier met deze Special Sport, met daarin onder meer Berdine Heilig van Tacx, een terug- en vooruitblik op de mooiste sportpromoties, de trends in food en sport, een artikel over FC88 en een stuk over de Engelse club Wrexham, die onder meer door Hollywood eigenaren en een documentaire op Disney enorm veel merchandise weet te verkopen. Ready? Set, go! 8 27 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
28 DOOR LISETTE ERDTSIECK DOOR LISETT
8 NIETS IS INGEWIKKELD ALS JE GEWOON JE BOERENVERSTAND GEBRUIKT “Het is best verwarrend,” zegt Berdine begrijpend als ik vraag onder welke paraplu ze nu eigenlijk opereert: Tacx of Bottle Promotions of Garmin? “Tacx kreeg in 2005 van ITC, een bedrijf dat Tacx bidons verkocht in de promotionele branche, het aanbod om de handelsnaam Bottle Promotions over te nemen. De branche leek ons interessant en een mooie manier om het marktaandeel te vergroten. Tot die tijd verkochten we de meeste bidons in de fietsbranche. Voor Tacx was het een mooie kans omdat de montage ploeg het in de zomer rustig had. Meer bidon sales zou dus een mooie aanvulling zijn. Vier jaar geleden - Tacx was in de loop der jaren een van de belangrijkste merken geworden op het gebied van hometrainers - klopte Garmin op de deur. Zij verkopen high-end producten zoals sporthorloges en zij wilden hun klanten voor het winterseizoen ook hometrainers kunnen aanbieden. Zo is Tacx een volwaardig onderdeel van Garmin geworden. Onze handtekening is nu dus: Bottle Promotions / Tacx B.V. (a Garmin company).” Familiebedrijf Kun je nog even terug gaan naar de geschiedenis van Tacx? “Meneer Tacx senior, hij is nu in de negentig en loopt hier nog steeds regelmatig rond, is begonnen als fietsenmaker in Wassenaar. Hij was erg handig en breidde zijn business uit naar onderdelen voor brommertjes en scooters. Hij stond op een gegeven moment op een fietsbeurs waar een klant hem om hulp vroeg voor het maken van home- ‘What the hell zijn we hier aan het doen? Hoe werkt dit?’ Dat waren de gedachten van Berdine Heilig toen ze met een collega en een schare bidons op de PSI belandde en haar eerste indrukken in de promotionele branche opdeed met Bottle Promotions. Inmiddels 13 jaar verder weet Heilig van de hoed en de rand. Dit betekent overigens niet dat ze verlegen zit om uitdaging: vier jaar geleden werd moederbedrijf Tacx, bekend om z’n technisch vernuftige hometrainers, ingelijfd door het Amerikaanse Garmin. Heilig en haar ruim 60 collega’s kregen er wereldwijd om en nabij 25000 bij. Dat vraagt aanpassing enerzijds, anderzijds heeft ze de vrije hand om haar eigen keuzes te maken. GENERAL MANAGER BERDINE HEILIG OVER HAAR WEG VAN SCHOEVERS NAAR GARMIN trainers. Dat is hij verder gaan ontwikkelen. Hij heeft twee zoons die van jongs af aan in het bedrijf werkzaam waren. Koos Tacx werd algemeen directeur en Peter Tacx nam de technische kant op zich, en samen zijn zij zich verder gaan toeleggen op het ontwerpen van hometrainers. Hun zus Fransje Tacx was een tijd lang verantwoordelijk voor de marketing. Het was echt een familiebedrijf. Al het geld dat verdiend werd, werd ook weer geïnvesteerd en het kleine bedrijfje in centrum Wassenaar groeide al snel tot een onderneming met zes fabriekshallen.” Wanneer begon jouw loopbaan bij Tacx? “Drieëndertig en een half jaar geleden, ik ben onderdeel van het meubilair! Mijn zusje is getrouwd met Koos Tacx en werkte toentertijd ook in het bedrijf. Toen zij zwanger werd moest ze vervangen worden. Ik had net Schoevers gedaan en nog helemaal geen werkervaring maar ik nam het van haar over. Ik zat in m’n eentje op kantoor naast meneer Tacx. Er was toen tien man personeel. Ik deed finance, vervoer, documenten, facturatie, personeelszaken, van alles.” On the go “Ik heb tussendoor wel opleidingen gedaan, maar toch het meeste geleerd on the go. Steeds weer naar de Kamer van Koophandel voor papieren, of naar de douane en dan luisterde ik naar de vrachtwagenchauffeurs die daar ook stonden te wachten, en, op z’n Haags ‘Vrâhtje, dat mot je zo niet meer doen joh, en als hij nou gaat zèke, vooral niet moeilijk doen, gewoon ‘ja meneâh, nee meneâh’ zeggen 29 2023 - nummer 7 - promzvak.nl TE ERDTSIECK
Niets is ingewikkeld als je gewoon je boerenverstand gebruikt 8 om de dingen voor elkaar te krège’**. Het bedrijf werd steeds professioneler en ik ben meegegroeid, en steeds meer gaan vertrouwen op m’n boerenverstand. Je krijgt ingewikkelde Excel sheets voor je neus waarvan je eerst achteruit deinst, maar uiteindelijk zijn het ook maar berekeningen, Jip en Janneke taal maar dan ingewikkeld omschreven.” Doe je ding Hoe was dat voor jou om die niche in te gaan? “Je moet begrijpen dat de corebusiness van Tacx natuurlijk de ontwikkeling en verkoop van hometrainers is. Wij met de bidons hobbelden er een beetje naast dus dan moet je wel voor je plekje vechten! Maar de filosofie bij Tacx was altijd: ‘we willen groeien dus werk hard, maar doe vooral je eigen ding en dan zien we het wel’. Met mijn collega Joy Schoelink ging ik met een klein busje naar de beurzen. Joy is het salesbeest, zij trekt de mensen de stand in. We deden alles zelf, het standje opbouwen, heel veel sjouwen natuurlijk… dat was hard werken maar ook heel erg leuk. Op de PSI waren we beginners, we wisten niets! De b2b markt was totaal nieuw voor ons… Als de baas van IGO POST bijvoorbeeld met zijn vrouw langsliep dan zag je iedereen op hen focussen, en dachten wij ‘o god, daar is een belangrijk iemand, die moeten we in de gaten houden!’ Op die manier werden we een beetje wegwijs. Zo kwamen we ook op de CTCO in Lyon terecht. Daar stond ik echt met klotsende oksels. Ik sprak een beetje ‘boeken Frans’, en Fransen praten veel en dat verstond ik lang niet allemaal maar als ze dan eindigden met een vraag, bijvoorbeeld de levertijd, dan kon ik die gelukkig beantwoorden! Je werd daar toen met open armen ontvangen, want er was nog niet veel concurrentie. Dan kreeg ik een aanvraag voor 5000 bidons en was ik super blij, en tegelijkertijd natuurlijk nerveus of alles wel goed zou gaan. Nu heb ik elke week wel een paar orders van 50.000 bidons.” Uit de heup schieten Hoe is het om nu onderdeel te zijn van zo’n grote international als Garmin? “Het is super interessant en leerzaam. Tegelijkertijd was het voor ons best een overgang om als familiebedrijf met zo’n 60 man in een corporate omgeving terecht te komen. Alles moet volgens richtlijnen want het is een beursgenoteerd bedrijf en de structuur is hiërarchischer. Wij waren gewend om als het ware vanuit de heup te schieten: was er een probleem dan gingen we dat oplossen. Bij Garmin gaan ze het probleem eerst analyseren. Ik weet nog wel dat we met onze oren zaten te klapperen van alle afkortingen die over de tafel vlogen in de eerste meetings!” “Wat wij hier doen bij Bottle Promotions is echt een niche voor Garmin. Zij hebben de expertise niet en hebben ons de vrije hand gegeven. We doen onze eigen marketing en sales want die afdeling werkt anders dan bij Garmin. Zij verkopen rechtstreeks aan de klant en in hun marketing is de sfeer **Vertaling: ‘Vrouwtje, dat moet je zo niet meer doen joh, en als hij nou gaat zeiken, vooral niet moeilijk doen, gewoon ‘ja meneer, nee meneer’ zeggen om de dingen voor elkaar te krijgen’ en het gevoel bepalend, en het is een hip merk. Wij hebben b2b communicatie en daarbij gaat het om levertijd, kleuropties en bedrukking, meer praktische zaken dus.” Flexibel Hoe zit het met de concurrentie? “In principe zijn alle promotionele producten concurrentie voor ons want iemand kiest voor, zeg, een T-shirt of voor een bidon. Maar voor de bidons an sich valt de concurrentie mee. Omdat we de machines hier hebben staan zijn we heel flexibel.” Achter de tafel waaraan we zitten is een groot raam dat uitzicht biedt op de fabriek. Gedurende ons gesprek zie ik een heleboel, in dit geval oranje, bidons van de band af rollen. Een groot deel van de productie vindt hier plaats en in de hallen ernaast. Ondersteuning vindt plaats in het Tacx gebouw in Oegstgeest waar de spuitgietafdeling, HR, finance, en product ontwikkeling, gevestigd zijn.” Wat kun je eigenlijk nog verbeteren aan zo’n bidon? “Dat zit hem vooral in duurzaamheid. We zitten met een Polyethyleen bidon in een lastig parket. Plastic is niet heel populair en voorlopig zijn er geen echte alternatieven. Wij doen heel veel onderzoek en hebben gesprekken met leveranciers om de meest duurzame en groene oplossingen te vinden en aan te bieden. Op dit moment ben je toch in keuze beperkt als iets lang mee moet gaan. We werken wel met monoplastics dus dat betekent dat alle onderdelen los van elkaar goed te recyclen zijn. Verder hebben we suikerriet bidons, biologisch afbreekbare bidons en zijn we met de ontwikkeling van Tritan flessen bezig. Dat geeft geen smaak en geen geur af, en gaat 15 jaar mee.” Wie zijn jullie klanten? “We verkopen heel veel sport gerelateerd. Via evenementenbureaus en distributeurs leveren we bijvoorbeeld aan sportevenementen zoals marathons en wielerevents. Maar ook de markt van de (sport)drankjes is groot. En dan de ‘algemene’ promotionele branche natuurlijk. We hebben “Ik vind het leuk om mensen een beetje uit hun comfortzone te duwen.” 31 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
Niets is ingewikkeld als je gewoon je boerenverstand gebruikt 9 (advertentie) een heel groot netwerk. Onze bidons komen net zo goed bij grote merken als Nestlé en Coca Cola terecht als bij de bakker op de hoek.” Veel energie Wat ligt jou heel goed en wat vind je minder leuk? “Sales deed ik altijd met plezier maar omdat ik ook operationeel zoveel in handen heb, stuur ik nu alleen aan op hoofdlijnen. Joy focust zich nu volledig op sales met twee accountmanagers. Mijn kracht ligt er toch vooral in om alles en iedereen met elkaar te verbinden. Ik heb van mezelf heel veel energie dus die probeer ik ook overal in te pompen en dat geeft een boost aan alles. Ik vind het leuk om mensen een beetje uit hun comfortzone te duwen. Zo heb ik het vak zelf ook geleerd.” Ben je zelf sportief? “We hebben boven Tacx trainers staan en één keer per week zitten we daar met z’n allen op. Maar om naast werk m’n rust te pakken ben ik vooral bezig met yoga, meditatie en Qhigong. Als ik ooit klaar ben met de bidons wil ik me daar meer in gaan verdiepen.” Puzzelstukjes Wat zou je gedaan hebben als ik dit niet was geworden? “Ik weet niet beter, ik werk hier al 33 jaar! Ik heb mijn hele leven hier gewerkt en m’n hart ligt bij dit bedrijf. Naarmate ik ouder word merk ik wel dat het me ergens volledig in vastbijten ook m’n valkuil kan zijn. Ik werk zo’n 50 uur per week en dat wordt me niet van buitenaf opgelegd: ik wil het zelf goed doen. Mijn hoofd staat continu op aan. Vandaar de yoga en, om m’n hoofd leeg te maken na een lange werkdag is Netflix ook erg fijn. Koken vind ik trouwens leuk en lezen, ik zit ook in een boekenclub.” Heb je kinderen? “Ik heb drie kinderen waarvan er twee studeren, en een nakomeling die nog thuis woont en op de middelbare school zit.” Wanneer is voor jou een dag geslaagd als je thuiskomt? “Als losse puzzelstukjes bij elkaar komen dan ben ik daar heel blij mee. Ik krijg energie van het team en de connectie met de fabriek. We hebben veel lol met elkaar en we zijn respectvol. Iedereen staat er voor elkaar en iedereen krijgt de ruimte.” In hoeverre is je werk je leven? “Het is altijd erg verweven geweest, misschien iets te. Ik weet nog dat ik zwanger was toen ik bij Tacx werkte en dacht ‘hoe moet ik dit gaan brengen...?’ Ik was toen de enige op kantoor. Uiteindelijk lost het zichzelf wel op maar dat waren wel de overwegingen. Mijn betrokkenheid was zo groot! En nog steeds. Ik ben competitief en wil winnen! En het gaat ook hartstikke goed. Laatst was de grote baas uit Amerika over en die complimenteerde ons ook uitgebreid. Dat blijft leuk om te horen, een flinke opsteker.” 33 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
34 FC88: VAN MEMORABEL VOETBALSHIRT TOT WAARDEVOL COLLECTORS ITEM Met haar bedrijf scoort Nicole Bekkers een internationale voltreffer. FC88 maakt de tofste merchandise en giveaways van ‘geredde’ voetbaltenues. En dan hebben we hebben het over voetbal op het hoogste niveau: Nederlands elftal, Tottenham Hotspur, Club Brugge... allemaal staan ze in de rij om hun afgedankte kleding en materialen door FC88 te laten upcyclen. En dit is pas het begin! FC88 maakt nieuwe items van oude of nietgebruikte topsportkleding. Shirts worden bijvoorbeeld tassen, sportbroekjes bucket hats en mouwen worden verwerkt tot caps. Ook van banners en vlaggen die bij sportevenementen zijn gebruikt, worden nieuwe creaties gemaakt. Elk product wordt met de hand vervaardigd door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. En elk item wordt zorgvuldig voorzien van zoveel mogelijk ‘herkenbare’ onderdelen, zoals clublogo, sponsorlogo of spelersnummer. Op die manier creëert Nicole Bekkers onweerstaanbare merchandise voor fans én unieke cadeaus voor sponsors en relaties. En dat allemaal van materialen die tot voor kort nog op de afvalberg of in de vuilverbrander belandden. Uit frustratie Bekkers vertelt hoe het allemaal begon: “Ik heb twaalf jaar bij de KNVB gewerkt, waar ik veel contacten met grote sponsors had. In 2017 kwalificeerde het Nederlands Elftal zich niet voor het WK in Rusland, maar de kleding was wel al besteld. Die kleding zou niet worden gebruikt en na opslag uiteindelijk worden vernietigd. Dat frustreerde me en thuis kroop ik achter de naaimachine. Ik dacht: ik maak er gewoon wat anders van. Maar ja, ik kan helemaal niet naaien. Gelukkig bood de plaatselijke klerenmaker uitkomst: op mijn aanwijzingen maakte hij een prachtige rugtas. Op kantoor en van familie en vrienden kreeg ik leuke reacties. Mijn man Matthijs Smit, verantwoordelijk voor sportevenementen bij Movico, was ook enthousiast. Hij moedigde me aan om een bedrijf op te zetten. Het leek ons de manier om een maatschappelijk probleem op te lossen en tegelijk een mooi product te leveren.” Het dilemma Sportshirts worden gemaakt van polyester en dat wordt weer gemaakt van ruwe olie. Het maken van sportkleding is dus enorm vervuilend. Als je dan weet dat veel van die kleding na één seizoen of zelfs ongedragen wordt weggeDOOR JUDITH MUNSTER:
8 gooid, terwijl er wél emotionele waarde aan zit… Dat is niet te verkroppen, vindt Bekkers. Na een paar jaar research richtte ze in 2020 met haar man FC88 op. “We voelden dat er markt voor was. We redeneerden: iedere voetbalclub heeft dit dilemma. Het is een verborgen probleem; geen enkele club loopt ermee te koop. Maar de realiteit is wel dat er jaarlijks honderdduizenden shirts worden weggegooid. Vroeger werd daar nooit over nagedacht, nu gelukkig wel. Vanwege mijn voetbal- en marketingachtergrond ken ik veel mensen uit de sport- en sponsorwereld. Hetzelfde geldt voor mijn man. Als íemand dit plan van de grond kon krijgen, waren wij het.” De eerste jaren waren Bekkers en haar man vooral bezig met het opbouwen van het bedrijf: praten met de stakeholders, het ontwikkelen van nieuwe producten, het zoeken naar naaiateliers, de marketing opzetten, content maken. Bekkers: “Het was best een uitputtingsslag, we deden het naast ons gezin en onze banen. Maar het was het waard. Vorig jaar begon het echt te lopen. Begin dit jaar heb ik mijn baan bij de KNVB opgezegd en nu komen de clubs zelf al naar ons toe met de vraag of wij ze kunnen helpen.” Businessmodel Het businessmodel van FC88 is behoorlijk vernieuwend. De leveranciers van de grondstoffen zijn óók de afnemers van de producten. Bekkers: “Van afvalstromen maken we originele producten die mensen écht graag willen. Ik bedoel: een tas gemaakt van het shirt van je favoriete club of zelfs van je favoriete speler? Mensen willen dat. Het is echt een win-win-win-situatie: kleding laten vernietigen of opslaan kost geld en is slecht voor het milieu. Nu kunnen clubs en organisaties voor een kleine meerprijs hun kledingafval bij ons brengen. Daarvoor in de plaats krijgen ze exclusieve club-producten die ze kunnen verkopen of cadeau geven aan sponsors en relaties. Met andere woorden: onze producten hebben commerciële waarde, emotionele waarde én maatschappelijke waarde. Iedereen wordt er beter van.” Ook andere sporten In het begin richtte FC88 zich vooral op voetbalclubs en landenteams, maar inmiddels hebben ze ook klanten uit andere sportsectoren: wielrennen, cricket, raceteams. Ook wordt samengewerkt met internationale sportorganisaties en grote sportmerken als Adidas, Puma en Nike. Bekkers benadrukt: “We zijn een sociale onderneming. We vinden het belangrijk dat iedereen in onze keten profiteert van onze groei. We gaan voor eerlijke prijzen. De marges zijn klein. Bij voetbalclubs zijn ze gewend om tassen en merchandise voor lage prijzen in te kopen. Maar willen de mensen dat nog wel? Wat wij bieden zijn waardevolle producten én een goed verhaal. Onze doelgroep zijn mensen tussen de 16 en 30 jaar. Ze willen weten waar een product vandaan komt en wie het heeft gemaakt. Ze willen iets unieks hebben én iets goeds doen, en daar willen ze best wat meer aan uitgeven.” TechPack Hoe komen de producten eigenlijk tot stand? Bekkers: “Zoals gezegd worden de materialen aangeleverd door de sportclubs. De buitenkant van de tassen wordt gemaakt van de kleding en de binnenkant van oude banners. De vulling is restmateriaal, onder andere afkomstig van de productie van matrassen. Het enige dat nieuw is zijn de ritsen en gespen. Per product hebben we een TechPack waarin precies staat beschreven hoe het model wordt 35 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
Van memorabel voetbalshirt tot waardevol collectors item 9 gemaakt: de knipvlakken, het soort stitch en waar de zakken, logo’s en letters moeten komen. Daardoor kunnen naaistudio’s er snel mee aan de slag.”FC88 is vooral gefocust op productontwikkeling en niet op zelf produceren. “Dat laten we aan anderen over”, beaamt Bekkers. “Op dit moment werken we met drie studio’s. In Rotterdam, Portugal en Engeland. Vanwege de footprint willen we niet dat de kleding de hele wereld over gaat. Ons motto is: hoe dichterbij producten gemaakt worden, hoe beter. Voetbalshirts van Engelse club worden in Engeland verwerkt, Nederlandse en Belgische shirts in Nederland en zo voort. Door wíe de producten worden gemaakt, vinden we ook erg belangrijk. In het atelier in Rotterdam, de Oxious Talent Factory, werken bijvoorbeeld allemaal mensen met een migratieachtergrond uit de wijk Feijenoord. Wat heel leuk is: de mensen die onze producten maken zijn ontzettend trots op hun werk. Ze vinden het geweldig dat ze van oude voetbalshirts zulke premium producten kunnen maken. En dat doen ze supergoed, ze leveren echt vakwerk. Laatst hadden ze nog kleine stukjes over, daar hebben ze toen op eigen initiatief brillenhoezen van gemaakt. Geweldig! Die TechPack konden we weer mooi doorzetten naar de andere studio’s.” Transparantie Transparantie staat hoog in het vaandel bij FC88. Bekkers: “Wie de producten maken, hoe ze worden gemaakt: dat is een belangrijk onderdeel van ons verhaal. Het was een hele zoektocht om de juiste partners te vinden. We zijn in Roemenië geweest, Turkije… het is zoeken naar de juiste balans: maatschappelijk verantwoord én betaalbaar produceren. Bij sommige partners konden we niet onaangekondigd langskomen, daar klopte dus iets niet. De studio’s die we nu hebben ontvangen ons met open armen en voldoen aan alle eisen met betrekking tot lokale productie, hygiëne, goede werkomstandigheden en eerlijke salarissen.” Een leuk voorbeeld van zo’n goede samenwerking is het partnership met de non-profit organisatie Alive & Kicking in Kenia. “Zij maken - met de hand – unieke voetballen van onze shirts. De medewerkers van Alive & Kicking werken in goede omstandigheden en krijgen voldoende betaald om hun gezinnen te onderhouden. Daar profiteert zo’n hele gemeenschap van.” Zakelijke markt Wat heeft FC88 de zakelijke markt te bieden? “In principe kunnen we voor iedere corporate werken”, vertelt Bekkers. “Heb je vlaggen of banners over, of ander materiaal? Dan kunnen we daarmee aan de slag. We kunnen er bijvoorbeeld laptopsleeves of congrestassen van maken. Het leuke is natuurlijk dat iedere tas dan net weer even anders is. Je kunt er als bedrijf echt je verhaal mee vertellen. Er kan bijvoorbeeld een label in komen met de tekst ‘Dit product is met de hand gemaakt van onze oude vlaggen door mensen met een vluchtelingenstatus.’ Elke organisatie heeft toch giveaways nodig? Hoe mooi is het dan om de afvalberg te verkleinen met unieke producten in plaats van de afvalberg te vergroten met nieuwe producten? Gelukkig raken steeds meer bedrijven hiervan doordrongen.” Dé Upcycle Partner FC88 bestaat pas drie jaar en heeft nu al de luxe dat klanten in de rij staan. Iets waar de meeste startups alleen maar van kunnen dromen. Sterker nog: niet alleen klanten staan in de rij, óók medewerkers bieden zich spontaan aan. “Het gaat inderdaad boven verwachting goed”, glimlacht Bekkers. “Reden te meer om volle bak door te gaan. Begin volgend jaar krijgen we er twee jonge medewerkers bij, allebei afkomstig uit de sport en marketing. Zij snappen het probleem als geen ander. Het eerste dat we gaan doen is ons studionetwerk uitbreiden. We krijgen inmiddels shirts uit onder andere Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië, België, Duitsland en Engeland en het liefst willen we overal lokale studio’s. Verder is het onze ultieme droom om ook naar New York en Los Angeles uit te breiden. Dat heeft alles te maken met het WK 26 en de Olympische Spelen in 2028 die eraan zitten te komen. Volgend jaar zijn de Spelen in Parijs en het EK in Duitsland al… We gaan alles op alles zetten om dé Upcycle Partner van deze topevenementen te worden.” 37 2023 - nummer 7 - promzvak.nl
hetportaal.comRkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5