9 Voor zakendoen met China geldt nog even Code Geel voorbij. Schepen zitten vol, terminals zijn traag en er is nog steeds een tekort aan containers. Maar het gaat de goede kant op en verdere verbetering valt te verwachten nu China van zijn ontwrichtende lockdowns af is. Ook de vrees dat Chinese producenten enkele maanden last zouden houden van hoog ziekteverzuim lijkt voorbarig te zijn geweest (als de Coronagolf in China inderdaad al over zijn hoogtepunt heen is). De toekomst van Made in China In het derde deel schreef ik dat ik sceptisch was over reshoring, het terughalen van productiewerk uit China. De kosten die daar mee zijn gemoeid zijn hoog en er zijn goedkopere alternatieven om de afhankelijkheid van China te verminderen. Natuurlijk gaat er eenvoudig productiewerk naar andere landen met nog lagere productiekosten. Dat doen Chinese bedrijven zelf ook. Die trend zal zich versterkt doorzetten nu de geboortecijfers in China zijn gedaald (vorig jaar werden nog geen 10 miljoen Chinese baby’s geboren; bedenk eens hoe weinig dat is op 1,4 miljard inwoners! 6,77 nieuwgeborenen per 1.000 inwoners). Voor het eerst sinds de grote hongersnoden van de Grote Sprong Voorwaarts in 1961 daalde het inwoneraantal en dreigt China door India te worden ingehaald als land met de meeste inwoners ter wereld. Dat heeft uiteraard gevolgen voor China’s werkzame bevolking. Waar voorheen het arbeidspotentieel kon worden benut door arbeiders van het platteland naar de grote stad te verhuizen, moet China numechaniseren, automatiseren en hoogwaardiger producten maken om te kunnen blijven groeien en de kosten van de vergrijzing op te hoesten. Logisch dat China dan zelf ook laagwaardige arbeid gaat verplaatsen naar landen in de regio, zoals Indonesië en Vietnam. Van geheel andere orde zijn de gevolgen op de productieketens van toenemende geopolitieke spanningen. De Verenigde Staten zien China als een existentiële bedreiging voor hun hegemonie. Zij proberen enerzijds Chinese techbedrijven te smoren en tegelijkertijd vol in te zetten op de ontwikkeling van de eigen industrie in sectoren die cruciaal voor de toekomst worden beschouwd. Amerikaanse parlementariërs namen in augustus de Inflation Reduction Act aan. Laat u niet misleiden door de naam, het is een protectionistisch steunpakket met 370 miljard dollar voor innovatie en productie voor in Amerika gevestigde bedrijven. In Europa lopen de gemoederen over China minder hoog op, maar ook hier wordt volop nagedacht over strategische autonomie en verminderde afhankelijkheid van China. De EU sleutelt aan een eigen Green Deal Industrial Plan. De lidstaten willen wel veel euro’s laten rollen, maar een uitgewerkt Europees innovatie- en industriebeleid hoe dat geld effectief te besteden ontbreekt vooralsnog. Hoe dan ook zal het betekenen dat de VS en de EU met financiële prikkels -net zoals China dat al jaren doet- bedrijven in cruciale groeisectoren aan zich wil binden. Denk aan de grootste Chipfabrikant ter wereld, TSMC, dat nieuwe fabrieken overweegt in zowel de VS als Europa. Bovendien zullen grote multinationale ondernemingen in dit onzekere geopolitieke klimaat hun risico’s gaan spreiden. Een voorbeeld is het eveneens Taiwanese Foxconn, dat voor de productie van Apple-producten een nieuwe fabriek in India laat bouwen. In de media wordt soms de indruk gewekt dat grote bedrijven hun productie vanuit China verplaatsen. Maar dit is bijna nooit het geval. Het gaat vaak om zogeheten greenfield-investeringen, nieuwe capaciteit dus die niet in plaats van productie in China komt, maar erbij. Met het bouwen en operationeel krijgen van dergelijke productiefaciliteiten is zoveel geld gemoeid, die sluit je niet zomaar en je pakt ze zeker niet even op om ze elders neer te zetten. Op termijn zal het zeker effecten hebben voor productieketens, maar vooralsnog blijft China nog wel even de Fabriek van de Wereld. Fred Sengers is Chinadeskundige en werkte eerder voor Incentive, Adformatie en MarketingTribune. Voor PromZ Magazine schrijft hij een serie over Chinese merken in Nederland in e-commerce, automotive, mobiele telefonie, electronica en retail. 5 9 2023 - nummer 1 - promzvak.nl
RkJQdWJsaXNoZXIy NDcxNDY5