PROMZ VAK 04-2021

Goede manieren over de grens 9 Professor doctor doctorandus Naleving van etiquette biedt daarin houvast. Het betuigt respect, maar leidt ook tot een zelfverzekerder gevoel. Dat begint al met de juiste kledingkeuze. Zonder het te weten kun je met de kleur van pak of jurk iets uitstralen wat helemaal niet wordt beoogd. “Wit bijvoorbeeld is echt not done in Aziatische landen omdat het de kleur is van de dood, hoewel alleen een overhemd in die kleur nog wel kan. In sommige culturen wordt groen juist weer met sterven geassocieerd”, vertelt Van der Kroft. Ook de manier van het aanspreken van de ander is natuurlijk aan cultuur onderhevig. Waar Nederlanders minder aan hiërarchie hechten en er vaak op los tutoyeren, kan U zeggen de voor- keur verdienen in België, Duitsland en Frankrijk. “Van Duitsers is bekend dat ze wat afstandelijker en formeler zijn. Titulatuur speelt bij hen ook een belangrijke rol; die vinden we zelfs terug in e-mailadressen. Waar wij veel meer to the point zijn, hebben zij meer tijd nodig. Daarom kan het slim zijn om na een gesprek of voorstel de boel even te laten bezinken voor je weer contact opneemt”, zegt Van der Kroft. Wat in Nederland als beleefd geldt, kan over de grens dus juist de wenkbrauwen doen fronsen. Iemand aankijken in een gesprek wordt volgens Van der Kroft door een deel van de Afrikanen en Aziaten als indringend ervaren. Zij kijken juist weg. Ook een gulle lach wordt niet overal op prijs gesteld, zo blijkt. “In Japan is het écht niet de bedoeling om de tanden te ontbloten. Een glimlach toont te veel emoties en is zeker in een zakelijke omgeving niet gewenst. En mocht je de aandrang voelen om ook te buigen, zoals Japanners doen, dan is het soms beter om die te onderdruk- ken. Een buiging is gebaseerd op status. Hoe hoger het aanzien, des te dieper er wordt gebogen. Alleen doen dus als je precies weet hoe het zit.” Vloek Het zijn niet de enige voorbeelden van non-verbale commu- nicatie die buiten Nederland soms heel anders uitpakt. Een opgestoken duim geldt in delen van het Midden-Oosten, Afrika en Australië eerder als een belediging, zo laat Van der Kroft weten. Hetzelfde geldt voor het OK-teken met duim en wijsvinger dat in sommige culturen de ander wegzet als een nul. Met een niets- vermoedend stopgebaar met de hand, zoals bij het aanhouden van een taxi, spreek je volgens de etiquettedeskundige in Nigeria zelfs een vloek over iemand uit. Van der Kroft: “Met een gedegen voorbereiding voorkom je dit soort misverstanden. En pijnlijke momenten. Dat blijkt ook het voorbeeld van een Nederlandse studente in Wenen dat wij vaak gebruiken. Ze wordt uitgenodigd door een collega voor een concert. Als wederdienst vraagt ze hem om te komen eten op haar kamer. Voor Nederlanders is het vrij normaal om anderen bij hen thuis uit te nodigen. In sommige andere landen gebeurt dat pas als iemand daar bijbedoelingen bij heeft.” “In Japan is het écht niet de bedoeling om de tanden te ontbloten. Een glimlach toont te veel emoties.” Knoflookadem geen bezwaar Nederlanders vinden bepaalde geuren afschrikken, of onver- zorgd overkomen. Het is een reden waarom we de shoarma met knoflooksaus skippen op de avond voor een business meeting. Sommige culturen kijken daar volgens etiquette- deskundige Yvonne van der Kroft heel anders tegenaan; daar is het volstrekt normaal om etensgeuren bij je te dragen. Bijgeloof In sommige culturen speelt bijgeloof een grotere rol dan bij ons. Zo brengt het getal vier ongeluk volgens de Chinezen. Mogelijk een factor ter overweging als de agenda’s worden getrokken voor het maken van een afspraak. z 61 2021 - nummer 4 - promzvak.nl